Ο Ισοκράτης γεννήθηκε το 436 π.Χ., λίγο πριν από την έναρξη του Πελοποννησιακού πολέμου, και πέθανε -ή κατ' άλλους αυτοκτόνησε- το 338, τη χρονιά της μάχης στη Χαιρώνεια. Καταγόταν από εύπορη οικογένεια -ο πατέρας του είχε εργαστήριο που κατασκεύαζε αυλούς- κι έτσι μπόρεσε να αποκτήσει από νωρίς μια ολοκληρωμένη μόρφωση, συμπεριλαμβανομένων και μαθημάτων κοντά σε γνωστούς σοφιστές της εποχής (Πρωταγόρας, Γοργίας), αλλά και στο Σωκράτη. Εργάστηκε στην αρχή ως επαγγελματίας λογογράφος και από το 390 περίπου π.Χ. άφησε το επάγγελμα και ίδρυσε σχολή. Φιλοδοξούσε όχι μόνο να διδάξει στους νέους τη ρητορική, αλλά και να δημιουργήσει ολοκληρωμένες προσωπικότητες, που θα ήταν σε θέση να αντιμετωπίσουν όλα τα προβλήματα της εποχής. Όπως φαίνεται δε είχε επιτυχία: μαθητές του τιμήθηκαν από την πολιτεία με το χρυσό στεφάνι για τις υπηρεσίες που πρόσφεραν. |
 |
Από τους λόγους του, που ανήκουν σε όλα τα είδη, έχουν διασωθεί 21 καθώς και 9 επιστολές. Ένας από τους κυριότερους λόγους του, ο Πανηγυρικός, γραμμένος το 380 π.Χ., περιέχει το πολιτικό πιστεύω του Ισοκράτη, που θα ακολουθήσει πιστά σε όλα τα έργα του: την ένωση όλων των Ελλήνων, μακριά από αντιζηλίες και μίση, σε μια εκστρατεία εναντίον του φυσικού εχθρού τους, των Περσών, και με αρχηγό την Αθήνα. Στο λόγο αυτό του δίνεται η ευκαιρία να πλέξει το εγκώμιο της πόλης του (Πανηγυρικός, 50):
"...Τόσο πολύ ξεπέρασε η πόλη μας όλους τους άλλους στην πνευματική ανάπτυξη και στην τέχνη του λόγου, ώστε οι δικοί της μαθητές έγιναν δάσκαλοι στους άλλους. Το όνομα πάλι Έλληνες κατόρθωσε να μη συμβολίζει πια την καταγωγή, αλλά την καλλιέργεια του πνεύματος, και Έλληνες να ονομάζονται πιο πολύ όσοι δέχτηκαν τον τρόπο της δικής μας αγωγής και μόρφωσης παρά αυτοί που έχουν την ίδια με μας καταγωγή...".
Επίσης, στον ίδιο λόγο επικρίνει τη συμπεριφορά των Λακεδαιμονίων την περίοδο που ασκούσαν την ηγεμονία, και κυρίως για τη σύναψη με τους Πέρσες της Ανταλκιδείου ειρήνης (387 π.Χ.). Bάσει των όρων της ειρήνης παραχωρούνταν τα ελληνικά νησιά και τα παράλια της Mικράς Ασίας στους Πέρσες και τους δινόταν δικαίωμα επέμβασης στα ελληνικά πράγματα. Θεωρούσε τέλος ότι με την εκστρατεία κατά των Περσών θα λύνονταν όλα τα προβλήματα των Ελλήνων, πολιτικά, κοινωνικά και οικονομικά.
Σε άλλους λόγους του γίνεται εμφανής η προτίμηση του Ισοκράτη στη μοναρχία, επειδή πίστευε ότι μόνον ένας μονάρχης θα μπορούσε να ενώσει τους Έλληνες. Στο πρόσωπο του ανερχόμενου τότε Φιλίππου βρήκε τον ιδανικό μονάρχη. Σε ένα λόγο, το Φίλιππο, και 3 επιστολές του καλεί το μακεδόνα βασιλιά να αναλάβει αυτός την αρχηγία της εκστρατείας των ενωμένων υπ' αυτόν Ελλήνων κατά των Περσών. Αυτή του η τοποθέτηση τον έφερε αντιμέτωπο με το Δημοσθένη. Στο τελευταίο του έργο, τον Παναθηναϊκό, και μετά την εμπειρία του Φιλίππου ο Ισοκράτης καταλήγει στην άποψη ότι το καλύτερο πολίτευμα είναι μια σύνθεση και των τριών τύπων: της μοναρχίας, της ολιγαρχίας και της δημοκρατίας. Η άποψη αυτή παραπέμπει στον Αριστοτέλη, παρόλο που οι σχέσεις των δύο αντρών δεν ήταν καθόλου αρμονικές.
 |
 |
|
| |
|||
| |||