Ο θεατρικός θίασος "Νέα Σκηνή" του Κωνσταντίνου Χρηστομάνου αποτέλεσε χώρο εισαγωγής ευρωπαϊκών πειραματισμών στο ελληνικό θέατρο.

Στα χρόνια 1901-5 ανέβηκαν από μια νέα γενιά ελλήνων ηθοποιών υπό την καθοδήγηση του Χρηστομάνου παραστάσεις Ίψεν, Τσέχωφ, Μέτερλινκ και άλλων νεότερων ενώ γράφτηκαν ειδικά για τη Νέα Σκηνή αξιόλογα νεοελληνικά έργα, όπως η Τρισεύγενη του Κωστή Παλαμά και το Μυστικό της Κοντέσσας Βαλέραινας του Γρηγόριου Ξενόπουλου. Η δραματική σχολή του Χρηστομάνου αποτέλεσε φυτώριο νέων ηθοποιών και μιας νέας θεατρικής παράδοσης που θα αξιοποιήσει τις ελληνικές δυνατότητες σε κάθε επίπεδο (συγγραφή έργων, σκηνοθεσία, υποκριτική, ενδυματολογία, σκηνογραφία), με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί νεοελληνική θεατρική παράδοση.

Παράλληλα με τη "Νέα Σκηνή" λειτούργησε και το "Βασιλικό Θέατρο"(1901-1908) με συντηρητικότερες όμως επιλογές ως προς το ρεπερτόριο και τη σκηνοθετική γραμμή.

Ως σκηνοθέτης του "Βασιλικού Θεάτρου" εργάστηκε ο αξιόλογος Θωμάς Οικονόμου.

Και τα δυο θέατρα πάντως συνέβαλαν στην προώθηση των ελληνικών θεατρικών πραγμάτων και από τους χώρους τους αναδείχτηκαν πολλοί σημαντικότατοι ηθοποιοί και βέβαια οι πρωταγωνίστριες που μεσουράνησαν τις επόμενες δεκαετίες, η Κυβέλη και η Μαρίκα Κοτοπούλη.

Την προσπάθεια για αλλαγή και ανανέωση στο θέατρο, μετά τη διάλυση των δυο παραπάνω θεάτρων, επωμίστηκαν διάφορα σποραδικά σχήματα, όπως η "Eταιρεία Eλληνικού Θεάτρου" (1919), ο ερασιτεχνικός θίασος του "Ωδείου Αθηνών" (1918-1924). Σημαντικές εξελίξεις στο ελληνικό θέατρο θα σημειωθούν την επόμενη περίοδο.