Ανταλλαγή οστρέου σπονδύλου
Η διάδοση του οστρέου Spondylus gaederopous εκτείνεται από τη Μεσόγειο μέχρι τις χώρες της σημερινής κεντρικής Ευρώπης.
Όπως έδειξαν χημικές αναλύσεις του υλικού του οστρέου (ισοτοπική σύνθεση του οξυγόνου), η Μεσόγειος (πιθανότατα το κεντρικό και νότιο Αιγαίο και εν μέρει η Αδριατική) ήταν ο τόπος προέλευσης του οστρέου αυτού.
Η επεξεργασία του οστρέου για την κατασκευή βραχιολιών λάμβανε χώρα στους οικισμούς του Αιγαίου που χρονολογούνται στη Νεότερη Νεολιθική (Διμήνι, Σιταγροί, κ.ά.). Όπως έδειξε η ανάλυση των υπολειμμάτων και των προϊόντων από το Διμήνι Θεσσαλίας, που πραγματοποιήθηκε από τον ερευνητή Paul Halstead, η επεξεργασία ακολουθούσε συγκεκριμένα στάδια παραγωγής και απαιτούσε εξειδικευμένες τεχνικές γνώσεις. Η ομοιόμορφη κατανομή των προϊόντων και υποπροϊόντων που διαπιστώθηκε από την ίδια μελέτη υποδηλώνει τον κοινοτικό χαρακτήρα της εξειδικευμένης παραγωγής που ανήκε σε περισσότερα από ένα νεολιθικά νοικοκυριά.
Το όστρεο έφτανε επεξεργασμένο στη μορφή βραχιολιών και δαχτυλιδιών στις χώρες της κεντρικής Ευρώπης. Η πληθώρα των ευρημάτων στις χώρες αυτές, αλλά και η συχνή παρουσία τους σε τάφους, υπογραμμίζει την υψηλή ανταλλακτική τους αξία (αντίστοιχη πιθανόν του χρυσού σήμερα). Η αξία αυτή αυξανόταν από την κλίμακα της απόστασης μεταξύ χρηστών και παραγωγών (απόσταση μεταξύ κεντρικής Ευρώπης και Αιγαίου). Τα βραχιόλια από Spondylus άλλαζαν πολλούς κατόχους και χρήστες στο πλαίσιο της αλυσίδας ανταλλαγής δώρων μέχρι να καταλήξουν στα σημερινά σημεία εύρεσής τους από τους αρχαιολόγους. |