Αθλητικοί αγώνες στην Προϊστορία
Ο Ιππίας από την Ηλεία, σοφιστής του 5ου αιώνα π.Χ., συγκρότησε
τον πρώτο κατάλογο νικητών στους Ολυμπιακούς Αγώνες.  Σύμφωνα
με αυτόν, το πρώτο αγώνισμα, ο δρόμος, διοργανώθηκε στην Ολυμπία
για πρώτη φορά το 776 π.Χ. προς τιμήν του Ολύμπιου Δία. Από μεταγενέστερες
αρχαίες πηγές γίνεται γνωστή η μεγάλη σημασία που απέκτησε σταδιακά
ο θεσμός των Ολυμπιακών Αγώνων, ενώ ήδη από τις αρχές του 5ου αιώνα
π.Χ. συγκαταλεγόταν στις μεγαλύτερες και πιο γνωστές πανελλήνιες
διοργανώσεις.
Ωστόσο, οι Ολυμπιακοί δεν ήταν οι πρώτοι αγώνες στην ιστορία της
Μεσογείου. Στην αρχαία Αίγυπτο και τη Μεσοποταμία έχουν βρεθεί ανάγλυφα
σκαλισμένα σε τάφους βασιλέων και ευγενών που φέρουν αθλητικές σκηνές,
από τα οποία φαίνεται ότι οι λαοί αυτών των περιοχών είχαν τη δική
τους μακρά παράδοση αθλητικών αγώνων. Δεν είχαν όμως καθιερώσει
τακτικές εκδηλώσεις και, όταν συνέβη αυτό, πιθανότατα τις παρακολουθούσαν
μόνο οι βασιλείς και η ανώτερη τάξη.
Στη μινωική Κρήτη ιδιαίτερη μέριμνα δινόταν στη γυμναστική. Τα
ταυροκαθάψια και οι πτώσεις ήταν τα αγαπημένα αθλήματα των  Μινωιτών,
όπως φανερώνουν οι νωπογραφίες που διακοσμούν τα παλάτια τους. Άλλα
αθλήματα ήταν οι αγώνες στίβου, πάλης και πυγμαχίας, όμως τέτοιες
δραστηριότητες τελούνταν μάλλον σε τοποθεσίες κοντά στο παλάτι,
πιθανόν από μέλη της τάξης των ευγενών. Όλα τα μινωικά αγωνίσματα
υιοθετήθηκαν από τους Μυκηναίους που εισήγαγαν τις αρματοδρομίες
και ορισμένα άλλα αγωνίσματα στίβου. Το άρμα ήταν εξαιρετικά σημαντικό
στο μυκηναϊκό κόσμο, αφού χρησιμοποιούνταν όχι μόνο στον πόλεμο
και στο κυνήγι, αλλά και σε θρησκευτικές και ταφικές τελετές.
Οι πρώτες γραπτές ενδείξεις αθλητικών αγώνων στον ελληνικό κόσμο
βρίσκονται στα ομηρικά έπη. Ο Όμηρος, στην Ιλιάδα και την Οδύσσεια,
παραθέτει ζωηρές περιγραφές των αγώνων που διοργανώθηκαν είτε ως
μέρος, για παράδειγμα, των ταφικών τελετών για το νεκρό ήρωα Πάτροκλο
είτε με άλλη αφορμή. Η εμφάνιση των πρώτων πόλεων-κρατών οδήγησε
στη ραγδαία ανάπτυξη του αθλητισμού. Πολλοί τοπικοί αγώνες θεσμοθετήθηκαν
στις πόλεις και τελούνταν κατά τη διάρκεια θρησκευτικών εορτών.
Ο αθλητισμός έγινε θεσμός, παρέχοντας στα μέλη της πόλης το πρόσχημα
για τακτικό συναγωνισμό. Η Ολυμπία αποτέλεσε σύντομα σημαντικό θρησκευτικό
κέντρο, όπου διοργανωνόταν μια σειρά αθλητικών αγώνων, οι οποίοι
θα εξελίσσονταν σε σύμβολο της πολιτικής και πολιτιστικής ενότητας
των Ελλήνων κατά τη διάρκεια των ιστορικών χρόνων.
|
