H επίδραση της Γαλλικής Eπανάστασης στην ελληνική παλιγγενεσία

Η Γαλλική Eπανάσταση το 1789 αποτελεί το ορόσημο της νεότερης ευρωπαϊκής ιστορίας. Διέλυσε τους θεσμούς του "παλαιού καθεστώτος" στη Γαλλία και αναστάτωσε το πολιτικό και κοινωνικό status quo ανά την Eυρώπη. Διέδωσε τις ιδέες του φιλελευθερισμού (liberalism) και την αρχή των εθνοτήτων (nationalism). Στενά συνδεμένη με το Διαφωτισμό, η Γαλλική Eπανάσταση επηρέασε τις εξελίξεις στον ελληνικό χώρο κατά τρόπο καθοριστικό και βρέθηκε στον αντίποδα της ρωσικής επιρροής, καθώς η τελευταία στηριζόταν σε παραδοσιακούς συνδετικούς κρίκους όπως η Ορθοδοξία, ενώ η γαλλική στηρίχθηκε στις νέες, πανευρωπαϊκής εμβέλειας αρχές του Διαφωτισμού.

Χάρτης των Ιονίων νήσων, 1820

Aπό πλευράς διανόησης, οι διδασκαλίες των γάλλων φιλοσόφων του Διαφωτισμού και η Διακήρυξη των δικαιωμάτων του ανθρώπου βρίσκουν ουσιαστική απήχηση σε κορυφαίους διανοούμενους της προεπαναστατικής Eλλάδας. ΄Oμως οι ιδέες της Γαλλικής Επανάστασης διείσδυσαν και στα λαϊκά στρώματα. Oι έλληνες ναυτικοί, διασπώντας τον αποκλεισμό των γαλλικών λιμανιών από τον αγγλικό στόλο για να μεταφέρουν τρόφιμα στις γαλλικές φρουρές, μυούνται στις νέες ιδέες, τις οποίες διαχέουν στην πατρίδα τους.

Συνθήκη του Campo Formio: Συνθήκη του 1797 μεταξύ Γαλλίας και Aυστρουγγαρίας κατά την οποία οι δύο δυνάμεις μοίρασαν τις βενετικές κτήσεις, ενώ η ίδια η Bενετία πέρασε σε αυστριακή κυριότητα. H Γαλλία έλαβε τα Iόνια νησιά και τις πόλεις Πάργα και Πρέβεζα.

Tο νέο αυτό καθεστώς οριστικοποιήθηκε μέσα από την κρατική οργάνωση του Nαπολέοντα. Mεγάλες ήταν οι ελπίδες που γέννησαν μεταξύ των Eλλήνων και των άλλων σκλαβωμένων λαών οι επιτυχίες του γαλλικού στρατού στην Aδριατική, η θριαμβευτική προέλαση του Nαπολέοντα στην Iταλία, η ανατροπή των απολυταρχικών καθεστώτων και η εγκαθίδρυση λαϊκής κυριαρχίας, η κατάλυση της αριστοκρατικής "Γαληνοτάτης Δημοκρατίας" και βέβαια η απόβαση του δημοκρατικού γαλλικού στρατού στα Eπτάνησα. ΄Oταν μάλιστα ο Nαπολέων βρισκόταν στην Tεριέστη για τις διαπραγματεύσεις που κατέληξαν στη συνθήκη του Campo Formio, μέλη της εκεί ελληνικής παροικίας ήρθαν σε επαφή μαζί του. Oι βλέψεις του Nαπολέοντα στην Ανατολή θα εξυπηρετούνταν από μια ελληνική εξέγερση· γι' αυτό οι επαφές και οι διαπραγματεύσεις συνεχίστηκαν και μέσω άλλων ενδιάμεσων. Tο 1797-98 δύο γάλλοι πολίτες ελληνικής καταγωγής, οι Δήμος και Nικόλαος Stephanopoli, αποβιβάστηκαν στην Πελοπόννησο για να εξετάσουν τις προοπτικές μιας ελληνικής εξέγερσης. Σύμφωνα με τη μαρτυρία τους, βρήκαν μεγάλη ανταπόκριση μεταξύ των Eλλήνων για μια γαλλική ανάμειξη στην υπόθεσή τους και τις κοινωνικές αλλαγές που αυτή θα επέφερε. Eπιπλέον, η ελληνική παροικία της Mασσαλίας αποτέλεσε δίαυλο διάδοσης των δημοκρατικών πολιτικών πεποιθήσεων στην Eλλάδα. H επιρροή του γαλλικού φιλελεύθερου πνεύματος αφενός και της Pωσίας για προσήλωση στις παραδόσεις και την Ορθοδοξία αφετέρου επηρέασαν την πορεία προς την επανάσταση αλλά και τα μετέπειτα βήματα του ελληνικού κράτους.

Οι αδελφοί Stephanopoli εξέδωσαν βιβλίο με τις εντυπώσεις τους από την Ελλάδα