Είναι τα μαθηματικά μόνο ένα δύσκολο μάθημα ή δυσάρεστη σχολική ανάμνηση;
Είναι μόνο εξισώσεις ή στην καλύτερη περίπτωση υπολογισμοί και αναγκαίο κακό στις καθημερινές μας συναλλαγές;
Αφορούν μόνο τους ειδικούς;

Και αν είναι έτσι, τι συμβαίνει και όλο και συχνότερα πέφτουν στα χέρια μας εκδόσεις και δημοσιεύματα που αφορούν τα μαθηματικά και την ιστορία τους;
Τι έλκει τους λογοτέχνες και ασχολούνται με τα μαθηματικά;
Πώς μαθηματικοί γράφουν μερικά από τα πιο ευπώλητα λογοτεχνικά έργα;

Πώς κινηματογράφος και θέατρο βρίσκουν τους ήρωές τους ανάμεσα σε γνωστούς και άγνωστους μαθηματικούς;
Τα μαθηματικά βρίσκουν αργά, αλλά σταθερά, τη θέση τους στη συλλογική συνείδηση ως μία από τις μεγαλύτερες δυνάμεις που δημιούργησαν το σύγχρονο κόσμο. Η εξέλιξη της επιστήμης και της τεχνολογίας επηρεάζει άμεσα τις καθημερινές δραστηριότητες όλο και περισσότερων ανθρώπων και στη βάση αυτής της εξέλιξης βρίσκονται τα μαθηματικά.
Η «μαγεία» της μαθηματικής σκέψης δεν είναι προνόμιο των μυημένων.

Πότε όμως άρχισαν όλα αυτά; Τότε που ο άνθρωπος χρειάστηκε να μοιράσει ένα κομμάτι τροφής στα δύο. Αν όμως αναζητήσουμε πότε μπαίνουν τα θεμέλια της μαθηματικής επιστήμης και συνεπώς όλων των θετικών επιστημών, τότε ανοίγεται μπροστά μας λαμπρός ο αρχαίος ελληνικός κόσμος.

Το Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού συμμετέχει στην προσπάθεια να προσεγγίσει η επιστημονική γνώση το ευρύ κοινό και παρουσιάζει τη νέα μεγάλη έκθεση:
«Υπάρχει σε όλα λύση;
Ταξίδι στον Κόσμο των Αρχαίων Ελληνικών Μαθηματικών».

Με την έκθεση αυτή επιχειρεί να προβάλει μία από τις πιο ενδιαφέρουσες πτυχές του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού.

O «Ελληνικός Κόσμος» μπαίνει στον πέμπτο χρόνο λειτουργίας του και συνεχίζει με αυτή την έκθεση το δρόμο που άνοιξε με όλες τις μέχρι σήμερα παραγωγές του ΙΜΕ: να αποτελεί, δηλαδή, ένα χώρο με μοναδικές ευκαιρίες μάθησης, προσαρμόζοντας τις πληροφορίες που προσφέρει στο προφίλ των επισκεπτών του.

Το «ταξίδι» γνώσης το οποίο υπόσχεται η νέα έκθεση έχει εφτά «σταθμούς». Oι εφτά αυτές ενότητες-σταθμοί είναι:

1ος σταθμός: Εισαγωγή στην έκθεση - Εισαγωγή στο θέμα - Προελληνικά Μαθηματικά
Εδώ ο επισκέπτης θα κατατοπιστεί, προκειμένου να αξιοποιήσει στο μέγιστο το χρόνο της επίσκεψής του. Στη συνέχεια τα αρχαία ελληνικά μαθηματικά εντάσσονται μέσα στην ιστορία της επιστήμης και του πολιτισμού. Τέλος, στο κύριο μέρος του σταθμού αυτού παρουσιάζεται μία περιήγηση στον πολιτισμό και τα μαθηματικά των Αιγυπτίων και των Βαβυλωνίων.

2ος σταθμός: Παρατήρηση και Στοχασμός
O σταθμός αναφέρεται στην πρώτη περίοδο ανάπτυξης των μαθηματικών από τους Έλληνες τον 6ο και τον 5ο αιώνα π.Χ. Την εποχή εκείνη διατυπώνεται ένας πρώιμος μαθηματικός λόγος, στην προσπάθεια να περιγραφούν οι παρατηρήσεις σχημάτων και αριθμών. Τα μαθηματικά είναι ακόμη άρρηκτα συνδεδεμένα με τη φιλοσοφία. Είναι η εποχή του Θαλή και των φιλοσόφων της Ιωνίας, του Πυθαγόρα και των Πυθαγορείων της· νότιας Ιταλίας.

3ος σταθμός: Απόδειξη
Bρισκόμαστε στο β' μισό του 5ου και στον 4ο αιώνα π.Χ. Είναι η εποχή του Πλάτωνα, του Ευκλείδη και του Αριστοτέλη, η εποχή της κλασικής Αθήνας. O επισκέπτης παρακολουθεί πώς διαμορφώνεται η έννοια της μαθηματικής απόδειξης, η οποία υπήρξε θεμελιώδης για την ανάπτυξη της μαθηματικής επιστήμης.

4ος σταθμός: Μέθοδοι και Θεωρίες
Στην ενότητα αυτή ο επισκέπτης γίνεται μάρτυρας της πρωτοφανούς άνθησης των μαθηματικών μετά την ανακάλυψη της μαθηματικής απόδειξης. Βρισκόμαστε στην Eλληνιστική περίοδο. Κέντρο της ανάπτυξης των μαθηματικών είναι η Αλεξάνδρεια. Με διάφορα μέσα παρουσιάζεται η ακμή των ελληνικών μαθηματικών, η διατύπωση μεθόδων και θεωριών και προβάλλεται το έργο τριών από τους μεγαλύτερους μαθηματικούς της Aρχαιότητας, του Απολλωνίου, του Αρχιμήδη και του Ερατοσθένη.

5ος σταθμός: Αστρονομία
Στους χρόνους ανάπτυξης των ελληνικών μαθηματικών πολλοί τομείς, που κάνουν χρήση αυτών, γνώρισαν αλματώδη παράλληλη ανάπτυξη. Στην έκθεση παρουσιάζονται σε ξεχωριστές «νησίδες» η μουσική, η μαθηματική γεωγραφία κ.ά. Εδώ όμως παρουσιάζεται διαχρονικά με το δικό της ξεχωριστό σταθμό η μαθηματική αστρονομία, με πληροφορίες για τις πρώτες αστρονομικές παρατηρήσεις και τη σύνταξη πρώιμων ημερολογίων, αλλά και για τα ιδιοφυή μαθηματικά μοντέλα που επινοούνται για την περιγραφή της κίνησης των πλανητών. Ανάμεσα στους «πρωταγωνιστές» του σταθμού αυτού είναι ο Φιλόλαος, ο Εύδοξος και ο Κλαύδιος Πτολεμαίος.

6ος σταθμός: Μαθηματικά κάθε μέρα
Στον 6ο σταθμό, διαχρονικό επίσης όπως και ο προηγούμενος, οι επισκέπτες θα έρθουν σε επαφή με όλες τις εφαρμογές των μαθηματικών σε τομείς του καθημερινού βίου των ανθρώπων. Με ποιο όργανο μπορούμε να μετρήσουμε το ύψος ενός δέντρου; Πώς μπορούμε να υπολογίσουμε πόσα αυγά περιείχε το καλάθι της ηλικιωμένης γυναίκας, αφού της έσπασαν και η ίδια δε θυμάται πόσα είχε; Oι απαντήσεις είναι όλες εδώ!

7ος σταθμός: Το ταξίδι των χειρογράφων
O σταθμός αυτός αποτελεί τον επίλογο της έκθεσης. Εδώ παρουσιάζονται οι δρόμοι που ακολούθησαν τα χειρόγραφα των αρχαίων Ελλήνων μαθηματικών, μέσω του Βυζαντίου και των Αράβων, για να φτάσουν στη Δυτική Ευρώπη, και να οδηγήσουν στη συνέχεια στην Επιστημονική Επανάσταση.

Η έκθεση οργανώθηκε με γνώμονα την αυτονομία των «σταθμών» και τη δυνατότητα πολλαπλών προσβάσεων. Δεν υπάρχει μία αναγκαστική πορεία. Αντίθετα, ο επισκέπτης έχει πολλές επιλογές για να περιηγηθεί την έκθεση. Ένα πρωτοποριακό για την Ελλάδα ψηφιακό έκθεμα «πλοήγησης» τον υποδέχεται και τον βοηθά να επιλέξει τη δική του πορεία.

Τα μέσα παρουσίασης ποικίλλουν: πανό με εικόνες και κείμενα για μαθηματικά θέματα, πρόσωπα και επιτεύγματα, βίντεο με τρισδιάστατες αναπαραστάσεις οι οποίες δημιουργήθηκαν ειδικά για την έκθεση, διαδραστικά εκθέματα πολυμέσων, αλλά και μηχανικά εκθέματα που απαιτούν τη συμμετοχή του επισκέπτη. Σε χώρους ξεκούρασης και «ανάσας» παιδιά και ενήλικοι έχουν τη δυνατότητα να ασχοληθούν με δημοσιεύματα, βιβλία, αλλά και εκπαιδευτικά παιχνίδια σχετικά με το θέμα.

Για την έκθεση εργάστηκαν στελέχη από όλα τα τμήματα του Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού και η παραγωγή των εκθεμάτων έγινε σε μεγάλο ποσοστό εσωτερικά. Τη μουσειολογική μελέτη και επιμέλεια της έκθεσης είχαν οι μουσειολόγοι Δρ. Ανδρομάχη Γκαζή, Αλεξάνδρα Νικηφορίδου και Δρ. Θεανώ Μουσούρη, ενώ το σχεδιασμό του χώρου και των κατασκευών έκανε ο κύριος Σταμάτης Ζάννος. Την επιστημονική επιμέλεια ανέλαβε, υπό την εποπτεία της Ελληνικής Μαθηματικής Εταιρείας, ο επιστημονικός σύμβουλος του ΙΜΕ Δρ. Γιάννης Χριστιανίδης, επίκουρος καθηγητής του τμήματος Μεθοδολογίας, Ιστορίας και Θεωρίας της Επιστήμης του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Σας περιμένουμε για να σας ξεναγήσουμε!