Κυρίες και κύριοι,

Είμαι ιδιαίτερα ευτυχής που έστω και με σημαντική καθυστέρηση βρίσκομαι στο Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού. Μπορώ να πω ότι αυτή τη στιγμή διακατέχομαι από αισθήματα θα έλεγα ανάμεικτα, με την έννοια ότι χαίρομαι γι' αυτό που είδα σήμερα εδώ και λυπάμαι που άφησα να περάσει τόσος χρόνος για να επισκεφθώ το Ίδρυμα και να διαπιστώσω με τα μάτια μου αυτό που καταλάβαινα πιο πριν, γνωρίζοντας τον κ. Εφραίμογλου και την εξαιρετική οικογένειά του. Ότι δηλαδή, αν και δεν είναι τόσο συνηθισμένο στις μέρες μας, υπάρχουν ακόμα άνθρωποι που στη ζωή βρίσκουν νόημα όχι συσσωρεύοντας πλούτο. Μία από τις σπάνιες εξαιρέσεις ανθρώπου είναι, λοιπόν, ο κ. Εφραίμογλου.

Θέλω να συγχαρώ από αυτή τη θέση το Ίδρυμα, γιατί στη Βουλή μάς κέντρισε το ενδιαφέρον για τις προσπάθειές του, και να δηλώσω πως δεν είναι δικές μου αυτές οι σκέψεις, αλλά πιστεύω ότι εκφράζουν ολόκληρο τον πολιτικό κόσμο. Θα ήθελα, κύριε Λάζαρε Εφραίμογλου και κύριε Δημήτρη Εφραίμογλου και απευθύνω την πρόσκληση αυτή σε όλους τους συνεργάτες σας εδώ εκ μέρους της Βουλής των Ελλήνων, αυτή τη συνεργασία που αρχίσαμε για αυτή την έκδοση να τη συνεχίσουμε για περισσότερες δραστηριότητες, πιο παραγωγικές, πιο χρήσιμες, ιδιαίτερα στη νεολαία μας, που έχει ζωτική ανάγκη για αναζωπύρωση της εθνικής μας μνήμης.

Δυστυχώς, κάθε μέρα όλο και περισσότερο προχωράει η απώλεια αυτής της συνείδησης, της μνήμης και, αν αυτό συνεχιστεί, θα αποβεί μοιραίο για το έθνος μας, σε μια εποχή που χαρακτηρίζεται από την παγκοσμιοποίηση, όχι μόνο την πολιτική, την πολιτισμική αλλά και την κοινωνική.

Εκείνο που θα κυριαρχεί μαζί με την προσπάθεια συνεργασίας και ειρηνικής πορείας των λαών, πιστεύω, θα είναι η προσπάθεια κάθε λαού να αυτοσυντηρεί αυτό που ονομάζουμε «εθνική ταυτότητα». Μέσα σε πνεύμα τονίζω συνεργασίας, είναι χρήσιμο για ολοκλήρη την ανθρωπότητα να έχει αυτή την πολυμορφία, να διαχωρίζουν λαοί και έθνη ό,τι τους χαρακτηρίζει. Σήμερα, κυρίες και κύριοι, παρουσιάζοντας αυτή την έκδοση, νομίζω ότι αποτίουμε φόρο τιμής σε έναν ολόκληρο κόσμο, το λεγόμενο προσφυγικό κόσμο. Αποτίουμε φόρο τιμής σε όλους εκείνους που δεν έφεραν εδώ μόνο τον πόνο τους, τον πόνο της Καταστροφής αλλά και έναν πλούτο ιδεών, αξιών, παραδόσεων. Σε όλους εκείνους που αντιμετώπισαν στωικά την αρχική καχυποψία, σε ορισμένες περιπτώσεις γιατί όχι και την εχθρότητα των γηγενών, των ντόπιων αν μπορούν να θεωρηθούν περισσότερο γηγενείς αυτοί που ήταν εδώ από αυτούς που κατέφυγαν εκεί.

Αυτή είναι η ιστορία. Και όταν τη διδασκόμεθα, μας κάνει καλό. Διαβάζοντας, ιδιαίτερα τούτες τις μέρες, τις διηγήσεις αυτών των ανθρώπων, που κατέφυγαν εδώ από τα παράλια και από τα βάθη της Μικράς Ασίας και του Πόντου, αντιλαμβάνεται κανείς και το έπος του Ελληνισμού και την αθλιότητα, την ευτέλεια που πολλές φορές ακολουθεί την πτώση.

’ντεξε αυτός ο Ελληνισμός, ρίζωσε εδώ στη νέα γη. Oι προσφυγικοί συνοικισμοί έγιναν σιγά σιγά πόλεις, με ονόματα που θυμίζουν πάντα τις αλησμόνητες πατρίδες της Μικράς Ασίας και του Πόντου: Νέα Χαλκηδόνα, Νέα Ιωνία, Νέα Πέραμος, Νέα Σμύρνη. Oι εκκλησίες ορθώθηκαν στη θέση εκείνων που κατεδαφίστηκαν για να γίνουν τζαμιά. Oι εικόνες στήθηκαν ξανά, αυτές που οι πρόσφυγες έφεραν κρυμμένες κάτω από τα ρούχα τους, όταν έπαιρναν το δρόμο της προσφυγιάς. Όλα αυτά είναι σύμβολα του Ελληνισμού, με τα οποία μεγαλούργησε από τα χρόνια των Μεγαρέων που έχτισαν το Βυζάντιο έως τις πιο θλιβερές μέρες της ήττας και της Καταστροφής.

O προσφυγικός κόσμος είχε πρωταγωνιστική συμμετοχή στους εθνικούς και δημοκρατικούς αγώνες, στους κοινωνικούς αγώνες του Μεσοπολέμου, του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, της Κατοχής, της Αντίστασης και της μετέπειτα πορείας μέχρι σήμερα. Σε όποιον τομέα της οικονομικής, της κοινωνικής, της επιστημονικής ζωής κι αν κοιτάξει κανείς, συναντά την πρωταγωνιστική, αποτελεσματική συμμετοχή αυτού του κόσμου. Νομίζω ότι δεν είναι υπερβολή, κυρίες και κύριοι, αν λεχθεί ότι οι πρόσφυγες έδωσαν σε αυτό τον τόπο νέα ζωή, νέα πνοή και αυτό που είναι σήμερα η πατρίδα μας, ο πολιτισμός της, το χρωστάμε σε πολύ μεγάλο βαθμό σε εκείνoυς.

Κυρίες και κύριοι, αυτή η έκδοση, όπως είπα, είναι μια επίδοση τιμής στο Μικρασιατικό Ελληνισμό και έρχεται να προστεθεί στην αλυσίδα άλλων προσπαθειών της οικογένειας Εφραίμογλου. Πάντως, νομίζω εγώ, μπορεί να θεωρηθεί εθνική προσφορά προς τον Ελληνισμό.

Κύριε Εφραίμογλου, σας συγχαίρουμε, να είστε υπερήφανος, είμαστε κι εμείς υπερήφανοι για σας. Σε αυτό τον αγώνα που δίνετε όπως είπα πριν θέλουμε να θεωρείτε τη Βουλή των Ελλήνων δίπλα σας, συνεργάτριά σας και συνεργάτες σας όλους εμάς.

Σας ευχαριστώ πολύ.

Ομιλία του Προέδρου της Βουλής των Ελλήνων Απόστολου Κακλαμάνη
κατά την παρουσίαση της έκδοσης του ΙΜΕ
«Πέρα από την Καταστροφή. Μικρασιάτες Πρόσφυγες στην Ελλάδα του Μεσοπολέμου».