Μετά από δέκα χρόνια λειτουργίας το τμήμα Γενεαλογίας προχωρά σε μια νέα φάση δημιουργίας. Η επαφή μας με τους πρόσφυγες, τους απογόνους τους και με τα σωματεία ή τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης που τους εκφράζουν μάς δείχνει ότι ένας σημαντικός πλούτος πληροφοριών, γνώσεων, εμπειρίας και ιστορικών κειμηλίων βρίσκεται ακόμα διάσπαρτος και σχεδόν αγνοείται από μεγάλο μέρος του κοινού και των ειδικών σε μια συγκυρία που απαιτεί διαρκή ανατροφοδότηση της ιστορικής μας μνήμης.

Στα προηγούμενα χρόνια της λειτουργίας των προγραμμάτων Γενεαλογίας και Μαρτυριών Μικρασιατών Προσφύγων συγκεντρώθηκε και έγινε αντικείμενο επεξεργασίας πλούσιο υλικό από όλη την Ελλάδα. Συγκροτήθηκε έτσι ένα εντυπωσιακό σε όγκο και εύρος αρχείο, πολύτιμο για την κατανόηση και τη μελέτη της ιστορίας και του πολιτισμού των προσφύγων. Η προσπάθεια αυτή συμπληρώθηκε και επεκτάθηκε με τα πρόσφατα προγράμματα που ανέπτυξε το τμήμα Γενεαλογιών. Από το 2005 έχουμε δημιουργήσει προγράμματα με εξειδικευμένο τοπικό και θεματικό ενδιαφέρον, συγκεντρώνοντας και ψηφιοποιώντας συστηματικά φωτογραφίες και έγγραφα που σχετίζονται με την ιστορία των προσφυγικών οικογενειών στις παλιές τους πατρίδες και στην Ελλάδα.

Εστιάσαμε αρχικά στο χώρο της Κεντρικής Μακεδονίας και συνεχίσαμε με την Αττική σε συνεργασία με τις αντίστοιχες περιφέρειες στο πλαίσιο των ΠΕΠ. Δημιουργήσαμε δύο μεγάλες ψηφιακές γενεαλογικές συλλογές οι οποίες περιλαμβάνουν γενεαλογικά δένδρα, επεξεργασίες πηγών προσφυγικών κοινοτήτων, αυτοβιογραφικές συνεντεύξεις και ψηφιοποιημένα ιστορικά τεκμήρια και φωτογραφίες που συνοδεύονται από τις συνεντεύξεις και τα σχόλια των κατόχων τους. Παράλληλα με ψηφιακούς χάρτες, διαφωτιστικά κείμενα και ηλεκτρονικά χρονολόγια επιδιώκουμε να αποδώσουμε καλύτερα την ιστορία της προσφυγιάς, αλλά και της εγκατάστασης και της ιστορικής διαδρομής των προσφύγων και των απογόνων τους στην Ελλάδα.

Στόχος είναι στη νέα μας διεύθυνση http://www.genealogies.gr/ να μπορεί κανείς να έρθει σε επαφή με την ιστορία και τον πολιτισμό των Μικρασιατών, των Θρακιωτών και των Ποντίων προσφύγων, όπως οι ίδιοι θέλησαν να τον εκφράσουν και να τον εικονογραφήσουν με την προσφορά τους. Η ελληνική προσφυγιά ζωντανεύει μέσα από τα βιώματα, τις μνήμες, τις αφηγήσεις και τα οικογενειακά κειμήλια. Η συλλογική εμπειρία φορτίζεται από την ένταση και την αμεσότητα του προσωπικού στοιχείου. Έτσι, η Ιστορία ανοίγεται στις ιστορίες των ανθρώπων, τις φωτίζει και με τη σειρά της φωτίζεται από αυτές σε μια διαρκή και γόνιμη ανατροφοδότηση.

Το Διαδίκτυο και η ψηφιακή τεχνολογία καταργεί περιορισμούς και προβλήματα του παρελθόντος. Πολλά τεκμήρια βρίσκονταν διασπαρμένα στην κατοχή κοινοτήτων, συλλόγων και ιδιωτών απομακρυσμένων και δεν υπήρχε ούτε η δυνατότητα για ενιαία διατήρηση και προβολή ούτε ήταν εύκολη η πρόσβαση από τους ενδιαφερόμενους απογόνους των προσφύγων, ερευνητές ή φιλίστορες, οι οποίοι μπορεί να κατοικούν σε κάθε γωνιά του πλανήτη.

Οι ψηφιακές πολιτιστικές γενεαλογικές συλλογές δημιουργούν έναν τόπο ενιαίας προβολής της ιστορίας των προσφύγων, των πατρίδων τους και των τόπων εγκατάστασής τους στην Ελλάδα προσβάσιμο από κάθε γωνιά του πλανήτη. Η μετάφραση του συνόλου των κειμένων στα αγγλικά δίνει τη δυνατότητα και στο ξενόγλωσσο κοινό να έρχεται σε επαφή με αυτό τον πλούτο, δεδομένου ότι και αρκετά Ελληνόπουλα της Διασποράς μιλούν -πλέον- κυρίως αγγλικά.

Τέλος, φιλοδοξούμε η διαδικτυακή μας παρουσία να αποτελέσει βάση για τη δημιουργία μιας ζωντανής κοινότητας ανταλλαγών και διαλόγου πάνω στην ιστορία μας