Η αρχαία πόλη της Λεβάδειας, της σημερινής Λιβαδείας, έχει συνδεθεί άρρηκτα με την ιστορία του μαντείου του Τροφωνίου. Σύμφωνα με την παράδοση, αναφέρεται ότι ο φημισμένος αρχιτέκτονας Τροφώνιος μαζί με τον αδελφό του Αγαμήδη κατασκεύασαν το θησαυρό του Υριέα, από τον οποίο έκλεβαν στη συνέχεια συστηματικά χρυσάφι, μέχρι που ο Υριέας το αντιλήφθηκε και έστησε παγίδα για να ανακαλύψει τον ένοχο. Ο Αγαμήδης πιάστηκε στην παγίδα και ο Τροφώνιος αποκεφάλισε τον αδελφό του για να μην αποκαλυφθούν. Ο Τροφώνιος, μετά τον φόνο του αδελφού του, εξαφανίστηκε σε ένα χάσμα γης, που έμεινε γνωστό και ως το σπήλαιο του Τροφωνίου. Το μέρος αργότερα μετατράπηκε σε μαντείο και τόπο λατρείας.