Πότε και πως ξεπεράστηκαν αυτά τα προβλήματα;
Από τα τέλη του 8ου αιώνα και κατά τη διάρκεια του 9ου, το
βυζαντινό κράτος γνώρισε μια νέα περίοδο ακμής. Η ανάπτυξη της βιοτεχνίας ενθάρρυνε
τους πλοιοκτήτες να ασχοληθούν με το εμπόριο, γιατί τους εφοδίαζε σταθερά με
ποικιλία προϊόντων, που τους απέφεραν μεγάλα οικονομικά οφέλη. Το οδικό δίκτυο
επισκευάστηκε για στρατιωτικούς κυρίως λόγους και έτσι η επικοινωνία και οι
μετακινήσεις διευκολύνθηκαν σημαντικά.
Τι είδους προϊόντα διακινούνταν στο εσωτερικό της Βυζαντινής
Αυτοκρατορίας;
Στο εσωτερικό του βυζαντινού κράτους διακινούνταν κυρίως
κάποια είδη πολυτελείας, όπως υφάσματα, αντικείμενα εκκλησιαστικής τέχνης και
προϊόντα μικροτεχνίας, που κατασκευάζονταν στις βιοτεχνίες της αυτοκρατορίας
και αγοράζονταν από ευκατάστατους πολίτες. Η ανταλλαγή αγροτικών προϊόντων γινόταν
στις εμποροπανηγύρεις, που οργανώνονταν συνήθως με την ευκαιρία κάποιας θρησκευτικής
γιορτής. Γενικά, κάθε περιοχή είχε αυτάρκεια στα είδη πρώτης ανάγκης, έτσι ώστε
να μη χρειάζεται η μεταφορά τους σε μακρινές αποστάσεις.
Πως εφοδιαζόταν με προϊόντα η Κωνσταντινούπολη;
Η Βασιλεύουσα εφοδιαζόταν με σιτηρά από τις πεδιάδες της
Θράκης και της Aνατολίας. Ζωικά προϊόντα προμηθευόταν από την Ανατολία και τον
Πόντο, μέσω της Νικομήδειας. Επίσης, οι Χάζαροι, ένας λαός του Βορρά, μετέφεραν
μέσω του Ευξείνου Πόντου στη Χερσώνα, μια πόλη κοντά στη σημερινή Σεβαστούπολη,
δούλους, μέλι, γουναρικά και παστά ψάρια. Από εκεί βυζαντινά και αργότερα ρωσικά
πλοία μετέφεραν αυτά τα προϊόντα στην Κωνσταντινούπολη. Γενικά, οι εισαγωγές
προϊόντων στην πρωτεύουσα ήταν κρατική υπόθεση.
|
|
Αναπαράσταση
εμπορικού πλοίου από ναυάγιο του 7ου αιώνα, που συνέβη στη θαλάσσια περιοχή
μεταξύ Καλύμνου και Μικρασιατικών ακτών.
Χανιά, Ναυτικό Μουσείο, © YΠΠO. |
|
Τι ήταν εκείνο που έπληξε ανεπανόρθωτα την κυριαρχία
των βυζαντινών στο διεθνές εμπόριο της εποχής;
Δύο κυρίως πράγματα: το πρώτο είναι ότι τον 11ο αιώνα σημαντικά
προνόμια παραχωρήθηκαν από τους βυζαντινούς αυτοκράτορες σε Ιταλούς εμπόρους,
φέρνοντάς τους σε πλεονεκτική θέση απέναντι στους υπολοίπους, ντόπιους και μη.
Το δεύτερο είναι ότι στα μέσα περίπου του 12ου αιώνα, οι Νορμανδοί κατόρθωσαν
να απαγάγουν βυζαντινούς εργάτες, που γνώριζαν την τέχνη της καλλιέργειας και
επεξεργασίας του μεταξιού και να τους πάνε στη Σικελία. Σύντομα, άρχισαν να
παράγονται εκεί μεταξωτά υφάσματα εφάμιλλα με τα βυζαντινά και έτσι το Βυζάντιο
έχασε το μονοπώλιο μεταξιού στην Ευρώπη. Η ίδια η ιστορία αποδεικνύει ότι...
επαναλαμβάνεται, γιατί έρχεται πάντοτε ο καιρός που ακόμη και ο πιο δυνατός,
ή ο πιο έξυπνος, βρίσκει το μάστορά του...
Αναπαράσταση εμπορικού
πλοίου από ναυάγιο του 7ου αιώνα,
που συνέβη στη θαλάσσια περιοχή
μεταξύ Καλύμνου και Μικρασιατικών ακτών.
Χανιά, Ναυτικό Μουσείο, © YΠΠO.
|
|