«...Ο συλλέκτης γεννιέται ή μήπως γίνεται στην πορεία της ζωής του; Εγώ πιστεύω πως ανήκω στην πρώτη κατηγορία, αφού θυμάμαι πως, μικρό παιδί, παρατηρούσα προσεκτικά και «θαύμαζα» αντικείμενα που μου τραβούσαν την προσοχή...», μας εκμυστηρεύτηκε η κυρία Κατερίνα Κορρέ-Ζωγράφου στο σημείωμά της για την παρουσίαση της προσωπικής της συλλογής βραχιολιών. Αλήθεια, σε πόσους από σας αρέσει να παρατηρείτε αντικείμενα ή γεγονότα που υπάρχουν ή συμβαίνουν στο κοντινό και ευρύτερο περιβάλλον σας;
Φροντίζετε να μάθετε κάτι περισσότερο για όσα από αυτά σας κάνουν ιδιαίτερη εντύπωση; Δοκιμάσατε ποτέ να δημιουργήσετε μια δική σας συλλογή; Ελάτε να σας... βάλουμε ιδέες, ταξιδεύοντας στον αστραφτερό κόσμο του κοσμήματος, με οδηγό την ολοκαίνουργια έκθεση του ΙΜΕ με τίτλο «Το βραχιόλι: Νεοελληνικό και Ethnic (19ος-20ός αιώνας)».

Η λέξη κόσμημα έχει τις ρίζες της στο ρήμα κοσμώ, που σημαίνει στολίζω. Επομένως κόσμημα είναι το στολίδι. Αν σκεφτήκατε ότι και η λέξη κόσμος σχετίζεται με αυτό, πετύχατε διάνα: ο κόσμος μας, η γη μας, είναι, ή θα έπρεπε αξεπέραστης αξίας στολίδι στο σύμπαν!

Από την πρώτη στιγμή που ο άνθρωπος εμφανίστηκε στη γη, ένιωσε την ανάγκη να δείχνει όμορφος. Χρησιμοποίησε κάθε φυσικό υλικό για να ικανοποίησει την ανάγκη του αυτή και δεν είναι τυχαίο ότι τα πρώτα στολίδια που κατασκεύασε, ήταν από λίθους, κόκαλα, όστρακα, ξύλο, ακόμη και καρπούς. Τα φορούσαν μάλιστα, και άντρες και γυναίκες. Ήταν ένας τρόπος να προσελκύσουν το ταίρι τους, αλλά και να επιδείξουν τον πλούτο, τη δύναμη και τις διάφορες ικανότητές τους. Τα προϊστορικά στολίδια δεν ήταν φτιαγμένα από πολύτιμα υλικά. Εφοδιάζουν όμως με ένα σωρό εξαιρετικά πολύτιμες πληροφορίες τους αρχαιολόγους, οι οποίοι τα ανακαλύπτουν και τα ερευνούν, σχετικά με τους ανθρώπους και τις συνθήκες της ζωής σ' εκείνα τα μυστηριώδη και τόσο μακρινά μας χρόνια.

Καθώς ο άνθρωπος εξελισσόταν, διαφόρων μορφών κοινωνίες αναπτύσσονταν και ευημερούσαν σε όλες τις ηπείρους της γης. Έτσι, πολλοί ήταν οι σπουδαίοι πολιτισμοί που άφησαν κατά καιρούς την ξεχωριστή σφραγίδα τους στην ιστορία του ανθρώπινου γένους. Θυμηθείτε τους αρχαίους Αιγύπτιους, τους Πέρσες, τους Ρωμαίους, τους Ίνκας, τους Μάγια και τους Αζτέκους, τους 'Αραβες, τους Ινδούς, τους Κινέζους και τους Ιάπωνες και φυσικά τους Έλληνες προγόνους μας. Οι Μινωίτες, οι Μυκηναίοι, οι αρχαίοι Έλληνες, οι Μακεδόνες, και οι Βυζαντινοί, μάς άφησαν υπέροχη προίκα από κοσμήματα, αξεπέραστα καλλιτεχνήματα κάθε μορφής, χρήσης και υλικού.

Διαδήματα, στεφάνια, περιβραχιόνια, καρφίτσες, δαχτυλίδια, βραχιόλια, κρίκοι, πόρπες, σκουλαρίκια, περιδέραια, φυλακτά και μενταγιόν από χρυσό, ασήμι, χαλκό, μπρούντζο, πολύτιμους λίθους, σμάλτο, ξύλο, χάντρες και τόσα άλλα, τι να πρωτοθαυμάσει κανείς! Στις τοιχογραφίες και στις παραστάσεις των αγγείων το αρχαίο παρελθόν μας εμφανίζεται καταστόλιστο με πραγμαιτκά έργα τέχνης. Η διακόσμησή τους, άλλοτε με διάφορα γεωμετρικά σχήματα και άλλοτε με σκηνές από το φυτικό και ζωϊκό βασίλειο, χερσαίο και θαλάσσιο, αλλά και από την καθημερινή ζωή, δεν προσφέρει μόνο χαρά και απόλαυση στα μάτια και στην ψυχή μας, αλλά μας πληροφορεί και για διάφορες όψεις της πραγματικότηταας εκείνων των χρόνων.

Τα κοσμήματα μαρτυρούν και τη θέση των ανθρώπων στην κοινωνία. Διαφορετικά στολίζονταν οι άνθρωποι του λαού και διαφορετικά οι ηγεμόνες, οι ευγενείς, οι στρατιωτικοί, οι ιερείς, οι καλλιτέχνες, αλλά και οι εκπρόσωποι επαγγελματικών κλάδων, όπως για παράδειγμα οι ναυτικοί. Περίφημα είναι τα βυζαντινά κοσμήματα, βαρύτιμα και εντυπωσιακά όπως αυτά των αυτοκρατόρων, με ανάγλυφες παραστάσεις και μονογράμματα, αλλά και με χριστιανικά σύμβολα όπως ο σταυρός, τα ψάρια, το στάχυ και το αμπέλι.

Αλλά και ο νεότερος λαϊκός πολιτισμός στη χώρα μαας έχει να επιδείξει καταπληκτικής τεχνοτροποίας κοσμήματα, είτε ως μεμονωμένα αντικείμενα είτε ως συμπληρώματα στις παραδοσιακές φορεσιές, ιδιαίτερα στις γυναικείες, κάθε τόπου. Αρκεί να ρίξετε μια ματιά στις προθήκες κάποιου από τα λαογραφικά μας μουσεία, για να εντυπωσιαστείτε. Οι τεχνίτες χρυσικοί, χρυσοχέρηδες και μερακλήδες, έκαναν στην κυριολεξία χρυσές δουλειές! Τα γιορντάνια, για παράδειγμα, που ήταν περιλαίμια ή σειρές από αλυσίδες φορτωμένες με νομίσματα ή χάντρες, και στόλιζαν το λαιμό και το στήθος των γυναικών, αλλά και τα χαϊμαλιά, τα διαφόρων υλικών, μεγεθών και σχημάτων φυλακτά που φορούσαν άντρες, γυναίκες και παιδιά, είναι μοναδικά δείγματα της λαϊκής μας αργυροχρυσοχοΐας.

Αν ενθουσιαστήκατε με όλες αυτές τις... χρυσοποίκιλτες πληροφορίες, σας περιμένουμε στον «Ελληνικό Κόσμο» για να φτιάξετε, χρησιμοποιώντας τα πιο απίθανα υλικά, τα δικά σας ξεχωριστά κοσμήματα! Πού ξέρετε; Μπορεί μέσα από αυτά να γράψετε κι εσείς τη δική σας ιστορία!