Μιχαήλ Ψελλός υπήρξε ένας από τους πολυμερέστερους και πολυγραφέστερους λογίους του Bυζαντίου. Mιχαήλ ήταν το μοναχικό του όνομα, ενώ το βαπτιστικό του όνομα ήταν Κωνσταντίνος.
Έλαβε εξαιρετική μόρφωση και κατέλαβε διάφορους τίτλους και αξιώματα στην Κωνσταντινούπολη, μεταξύ των οποίων του υπάτου των φιλοσόφων (επί Κωνσταντίνου Θ' Μονομάχου) και του υπερτίμου (επί Κωνσταντίνου Ι' Δούκα).
Έγινε για πολύ σύντομο διάστημα μοναχός, αλλά ως φύση έντονα πολιτική, ξαναγύρισε στα εγκόσμια και κυριάρχησε στην πολιτική ζωή του Βυζαντίου κατά το β' μισό του 11ου αιώνα. Το τεράστιο έργο του περιλαμβάνει κείμενα ιστορικά, φιλοσοφικά, ρητορικά, φιλολογικά σχόλια, επιστημονικές πραγματείες, δοκίμια ιατρικά, νομικά, στρατιωτικά κ.ά. Το έργο του Xρονογραφία σε 7 βιβλία -παρά το όνομά της- αποτελεί ξεχωριστό δείγμα της κλασικίζουσας ιστοριογραφίας του Βυζαντίου. Συνεχίζει την ιστορία του Λέοντα Διάκονου και αναφέρεται στα γεγονότα της περιόδου 976-1078. Πραγματεύεται τη ζωή των αυτοκρατόρων της εποχής μέσα από ένα έντονα προσωπικό πρίσμα, ατομικά βιώματα, αντιθέσεις και συγκινήσεις. Eίναι χαρακτηριστικό ότι ο Ψελλός εισάγει το αυτοβιογραφικό στοιχείο στο έργο του. Αποφεύγει τις απόλυτες κρίσεις γύρω από τα πράγματα και τα πρόσωπα που περιγράφει και επιχειρεί να αποδώσει το σύνθετο και πολυδιάστατο χαρακτήρα τους. Σε πολλά σημεία το σύγγραμμα παρουσιάζει τη μορφή απομνημονευμάτων.

Μιχαήλ Ψελλός, Χρονογραφία, III 26, μετάφραση Β. Καράλης.

Μιχαήλ Ψελλός, Χρονογραφία, IV 10, μετάφραση Β. Καράλης.
Εξαρχής υπάρχει κάτι που με κάνει να θαυμάζω το βασιλιά. Το ότι δηλαδή, ενώ κατόρθωσε από μια ταπεινή καταγωγή να αξιωθεί την υπέρτατη εξουσία, δεν έχασε τα λογικά του, ούτε αποδείχθηκε κατώτερος της τύχης του, ούτε άλλαξε τίποτε από τα κατεστημένα πράγματα. Φαινόταν αντιθέτως σαν να είχε εκπαιδευθεί προ πολλού για το λειτούργημα αυτό και κατά συνέπεια το προσέγγισε με απόλυτη φυσικότητα. Την ίδια μέρα που εστέφθη βασιλιάς, συμπεριφερόταν σαν να κατείχε ανέκαθεν την ίδια θέση. Δεν επέφερε καμιά καινοτομία στις αποδεκτές συνήθειες, δεν κατήργησε κανένα νόμο, ούτε θέσπισε κάποιον αντίθετο από εκείνους του προηγούμενου αυτοκράτορα. Δε μετέθεσε κανένα μέλος της γερουσίας, πράγματα δηλαδή στα οποία δείχνουν ιδιαίτερη προτίμηση οι νεότευκτοι βασιλείς.