 |
|
 |
Η Περίοδος 1204-1259
 ποφασιστική
καμπή για την ιστορία του βυζαντινού κράτους αποτελεί η κατάληψη της Κωνσταντινούπολης
από τους Λατίνους της Δ' Σταυροφορίας στις 13 Απριλίου 1204.
Η πτώση της
βασιλίδας των πόλεων, αποτέλεσμα των κατακτητικών σχεδίων των Δυτικών
και της εξασθένισης του Βυζαντίου στα τέλη του 12ου αιώνα επισφράγισε
τη διάλυση της βυζαντινής αυτοκρατορίας. Οι λατίνοι κατακτητές αμέσως
μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης έσπευσαν να καταλάβουν τα εδάφη που
τους είχαν επιδικαστεί με την
Partitio Romaniae
και να οργανώσουν τις κτήσεις τους σύμφωνα με τα δυτικά φεουδαρχικά πρότυπα.
Ένα νέο σύστημα
κρατών επρόκειτο να δημιουργηθεί.
Tη βυζαντινή αυτοκρατορία αντικατέστησε
η λατινική αυτοκρατορία της Κωνσταντινούπολης που περιλάμβανε τα πέντε
όγδοα της πρωτεύουσας,
τη Θράκη και τη ΒΔ Μικρά Ασία. Νέος αυτοκράτορας ανακηρύχθηκε
ο κόμης
Βαλδουίνος της Φλάνδρας.
Γύρω της αναπτύχθηκαν πολλά λατινικά
κρατίδια που, αν και υποτελή στο Βαλδουίνο, διατήρησαν σχετική αυτονομία.
Τα σπουδαιότερα από αυτά ήταν του
Βονιφάτιου Μομφερρατικού
στη Μακεδονία
και τη Θεσσαλία, καθώς και οι δύο
φραγκικές ηγεμονίες
στη Στερεά Ελλάδα
και την Πελοπόννησο αντίστοιχα.
Τα μεγαλύτερα οφέλη από τη διανομή της
βυζαντινής αυτοκρατορίας αποκόμισαν οι Βενετοί. Στρατηγικά σημεία που
εξυπηρετούσαν τα εμπορικά τους συμφέροντα πέρασαν στα χέρια της
Γαληνοτάτης Δημοκρατίας
, ενώ τα τρία όγδοα της Κωνσταντινούπολης τέθηκαν επίσης υπό
τον έλεγχό της. Το νέο κρατικό σύστημα συμπλήρωναν
ανεξάρτητα ελληνικά κρατίδια
που είχαν κάνει την εμφάνισή τους από τις παραμονές ήδη της Δ'
Σταυροφορίας στη Μικρά Ασία, τη Ρόδο και τον ελλαδικό χώρο. Σε αυτά προστέθηκαν
μετά την άλωση του 1204 δύο ακόμη ελληνικά κράτη. Η αυτοκρατορία της Νίκαιας
που ίδρυσε στη Μικρά Ασία ο
Θεόδωρος Α' Λάσκαρης
και η ηγεμονία της Ηπείρου
που θεμελίωσε ο
Μιχαήλ Α' Δούκας.
Στα δύο αυτά κράτη, που διεκδικούσαν
το καθένα για τον εαυτό του τον τίτλο του συνεχιστή της βυζαντινής αυτοκρατορίας,
κατέφυγαν στην πλειοψηφία τους οι Βυζαντινοί μετά την πτώση της Κωνσταντινούπολης
στους σταυροφόρους και άρχισαν να οργανώνουν τη δράση τους για την απομάκρυνση
των Λατίνων και την ανακατάληψη της πρωτεύουσας. Η αυτοκρατορία της Νίκαιας
κέρδισε τελικά τον τίτλο της "εξόριστης" βυζαντινής αυτοκρατορίας και
επανέφερε την έδρα του κράτους στο φυσικό του κέντρο, την Κωνσταντινούπολη.
|
