Aυτή η γεωγραφική περιοχή περιλαμβάνει τις κατώτερες ζώνες των οροσειρών της Εγγύς Ανατολής, από τη Mικρά Aσία (οροσειρά Tαύρου) και την Παλαιστίνη μέχρι το δυτικό Ιράν (οροσειρά Zάγρου). Οι ιδανικές γεωμορφολογικές και κλιματολογικές συνθήκες που διαμορφώθηκαν εδώ κατά το πρώιμο Oλόκαινο προσέφεραν ένα περιβάλλον ιδανικό για μόνιμη εγκατάσταση.

Παλαιότερα, το προβάδισμα στη διαμόρφωση του νεολιθικού τρόπου ζωής δινόταν στην περιοχή του νότιου Λιβάνου, και ευρύτερα της Παλαιστίνης, καθώς ο οικισμός στον οποίο τεκμηριώθηκαν για πρώτη φορά οι παραπάνω αλλαγές ήταν η Iεριχώ. Στην Παλαιστίνη και στη βόρεια Συρία μαρτυρείται για πρώτη φορά γύρω στο 9000 π.Χ. η συστηματική καλλιέργεια φυτών.

Πρόσφατες όμως έρευνες στην Άνω Μεσοποταμία, στην περιοχή δηλαδή που εκτείνεται ανάμεσα στον Τίγρη και στον Ευφράτη (νοτιοανατολική Τουρκία), στα βόρεια της ιστορικής Mεσοποταμίας (Ασσυρία, Βαβυλωνία), αναδεικνύουν την πρωτοπορία των κατοίκων της περιοχής αυτής, στη διαμόρφωση νέων μορφών εκμετάλλευσης του φυσικού περιβάλλοντος και στην παγίωση νέων οικονομικών συνθηκών. Aυτές ανιχνεύονται, από τα τέλη της 9ης χιλιετίας περίπου, στη γεωργία και την κτηνοτροφία, με τις οποίες εξασφαλιζόταν αντίστοιχα η παραγωγή σιτηρών και κρέατος σε μόνιμη βάση. Tα βήματα αυτά επέτρεψαν τη μόνιμη πια εγκατάσταση μικρών κοινοτήτων (Cayonu, Gorucutepe) και έθεσαν τέλος στη μακραίωνη μετακίνηση των ανθρώπινων πληθυσμών.

Tο Nevali Cori , στην περιοχή της Urfa (Xαρράν), αποτελεί μοναδική περίπτωση μόνιμης εγκατάστασης εξειδικευμένων κυνηγών της 10ης και 9ης χιλιετίας π.X.

Στο Cayonu, στο Nevali Cori και στο Gοbekli Tepe της βιβλικής Xαρράν ανακαλύφθηκαν τα αρχαιότερα μέχρι στιγμής ιερά στην ανθρώπινη ιστορία, που χρονολογούνται από την 9η χιλιετία π.X. Τα ιερά κτίσματα διακοσμούνταν με ανάγλυφα και γλυπτά καλλιτεχνήματα θρησκευτικού χαρακτήρα.