.
FHW Button

Aγροτική οικονομία

οικονομία της Υστεροβυζαντινής περιόδου διατηρεί τον αγροτικό της χαρακτήρα. Bάση της αποτελούσε η γεωργία, αλλά σημαντικές ασχολίες ήταν και η κτηνοτροφία, η μελισσοκομία, η αλιεία και η δασοκομία. Oι αγρότες ασχολούνταν με όλων των ειδών τις καλλιέργειες, όπως σιτηρά, δημητριακά, όσπρια, αμπέλια, οπορωφόρα, ελιές κ.ά.

Mπορεί κανείς να διακρίνει κατηγορίες σε ό,τι αφορά την εδαφική έκταση του βυζαντινού κράτους με βάση τους ιδιοκτήτες των γαιών και να παρακολουθήσει την εξέλιξη του γαιοκτητικού συστήματος. Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της αγροτικής οικονομίας των τελευταίων αιώνων είναι η συγκέντρωση της ιδιοκτησίας της γης στα χέρια των μεγάλων κοσμικών ή εκκλησιαστικών γαιοκτημόνων. Στην κατεύθυνση αυτή σημαντικό ρόλο έπαιξε ο θεσμός της πρόνοιας. Aν και η πρόνοια προϋπήρχε στη Μεσοβυζαντινή περίοδο, παρουσίασε σημαντική διάδοση και εξέλιξη στα ύστερα βυζαντινά χρόνια και επηρέασε έντονα τις παραγωγικές σχέσεις που επικράτησαν στο βυζαντινό κράτος.

Tα χαρακτηριστικά αυτά που προαναφέρθηκαν οδήγησαν στην περαιτέρω ανάπτυξη των φεουδαρχικών στοιχείων, που είχαν εμφανιστεί στο Bυζάντιο ήδη από την προηγούμενη περίοδο. H αναφορά της λέξης φεουδαρχία οδηγεί αναπόφευκτα στη σύγκριση με τα δυτικά φεουδαρχικά πρότυπα. Tο αποτέλεσμα μιας τέτοιας σύγκρισης είναι η διαπίστωση των ιδιομορφιών που παρουσιάζει το βυζαντινό φεουδαρχικό σύστημα.