.
FHW Button

Σφετερισμός του θρόνου

τελευταία δυναστεία της βυζαντινής αυτοκρατορίας ανέβηκε στο θρόνο με σφετερισμό. Οι διώξεις του Θεόδωρου Β' Λάσκαρη εναντίον των αριστοκρατών κυρίως προς το τέλος της βασιλείας του και το γεγονός ότι λίγο πριν πεθάνει όρισε αντιβασιλέα στη θέση του ανήλικου γιου του Ιωάννη Δ' Λάσκαρη το μισητό σε αυτούς Γεώργιο Μουζάλωνα προκάλεσαν τη δυσαρέσκεια της αριστοκρατίας. H δυσαρέσκεια αυτή δεν άργησε να εκδηλωθεί. Με παρακίνηση του κύριου εκπροσώπου της Μιχαήλ Παλαιολόγου οι λατίνοι μισθοφόροι δολοφόνησαν το Γεώργιο Μουζάλωνα λίγο μετά το θάνατο του Θεόδωρου Β'. Η δύσκολη θέση στην οποία έφερε τότε την αυτοκρατορία η εναντίον της συμμαχία του Μιχαήλ Β' Αγγέλου της Ηπείρου με το βασιλιά Μανφρέδο της Σικελίας και το Γουλιέλμο Βιλλεαρδουίνο της Αχαΐας σε συνδυασμό με την αυξανόμενη πίεση των Τούρκων στα ανατολικά σύνορα επέβαλε την άμεση εκλογή ενός αντιβασιλέα ικανού να αντιμετωπίσει την επικίνδυνη κατάσταση.

Ο Μιχαήλ Παλαιολόγος που συγκέντρωνε τα περισσότερα προσόντα πήρε το αξίωμα, αλλά δεν αρκέστηκε σε αυτό. Κατάφερε να στεφθεί αυτοκράτορας τον Ιανουάριο του 1259, αφού ορκίστηκε ότι θα σεβόταν τα δικαιώματα του νόμιμου διαδόχου Ιωάννη Δ'. Δεν τήρησε ωστόσο τον όρκο του. Λίγο μετά την ανακατάληψη της Κωνσταντινούπολης από τις αυτοκρατορικές δυνάμεις (25 Ιουλίου 1261) στέφθηκε εκ νέου αυτοκράτορας στην Αγία Σοφία αυτή τη φορά παραγκωνίζοντας εντελώς τον Ιωάννη Δ', το όνομα του οποίου δε μνημονεύτηκε στην τελετή. Με την τύφλωση του μικρού Λάσκαρη τα Χριστούγεννα του 1261 ολοκλήρωσε το σφετερισμό του θρόνου. Παρόλο που η αντίδραση στην ενέργειά του αυτή ήταν άμεση και τον ταλαιπώρησε σε όλη την περίοδο της βασιλείας του, ο Μιχαήλ κατάφερε με αυτόν τον τρόπο να εγκαθιδρύσει τη δυναστεία που επρόκειτο να κυβερνήσει την αυτοκρατορία μέχρι την τελική της πτώση.