Πρώτοι Ζάππειοι Ολυμπιακοί Αγώνες
Εύπορος Έλληνας από τη βόρεια Ελλάδα, ο Ευαγγέλης Ζάππας, εμπνευσμένος
από την ιδέα του Αλεξάνδρου Σούτσου να αναβιώσουν
οι αρχαίοι Ολυμπιακοί Αγώνες, πρότεινε στην ελληνική κυβέρνηση να
χρηματοδοτήσει την ίδρυση των σύγχρονων Αγώνων.
Ο Αλέξανδρος Ρίζος Ραγκαβής, Έλληνας υπουργός Εξωτερικών και λόγιος, ήταν αντίθετος: "Το σημερινό πνεύμα είναι διαφορετικό από εκείνο της Αρχαιότητας· τα σημερινά κράτη συναγωνίζονται στη βιομηχανία και τα προϊόντα και όχι στα στάδια".
Σύμφωνα με το Ραγκαβή, οι σύγχρονοι Ολυμπιακοί έπρεπε να εστιάσουν στην αγροτική και βιομηχανική πρόοδο και όχι στον αθλητισμό. Γι' αυτό πρότεινε στο Ζάππα μια μεικτή διοργάνωση που να συμπεριλαμβάνει έκθεση γεωργικών και βιομηχανικών προϊόντων και αθλητικούς αγώνες για ψυχαγωγία. Συγκεκριμένα, η έκθεση, που απέσπασε περισσότερη προσοχή και μεγαλύτερα χρηματικά ποσά από ό,τι οι αγώνες, ορίστηκε να διοργανώνεται ανά τετραετία.
Ο Ζάππας αποδέχθηκε την πρόταση του Ραγκαβή και έτσι εκδόθηκε στα 1858 βασιλικό διάταγμα που καθιέρωνε διαγωνισμούς με την επωνυμία Ολύμπια.
1859
Καθώς η ανακαίνιση του Παναθηναϊκού Σταδίου δεν είχε ακόμα ολοκληρωθεί,
τα πρώτα Ολύμπια έγιναν το 1859 στην πλατεία
Λουδοβίκου (τη σημερινή πλατεία Εθνικής Αντιστάσεως ή Κοτζιά, στο
κέντρο της Αθήνας). Τα παρακολούθησαν όλοι οι επίσημοι, η βασιλική
οικογένεια, τα μέλη της κυβέρνησης, οι στρατιωτικές και δημοτικές
αρχές και πολλές χιλιάδες κόσμου. Καθώς ήταν μια από τα πρώτες μαζικές
συγκεντρώσεις ούτε ο λαός ούτε η αστυνομία είχαν προηγούμενη εμπειρία
για το πώς να διατηρήσουν την τάξη στη διοργάνωση αυτή. Το γεγονός
ότι συνιστούσε μια καινούργια εμπειρία προκαλεί ενδιαφέρον για τη
μελέτη των πρώτων μαζικών συγκεντρώσεων στις σύγχρονες κοινωνίες.
Οι αθλητικοί αγώνες είχαν περισσότερο χαρακτήρα παιχνιδιού παρά αθλητικής διοργάνωσης. Καθώς δεν υπήρχαν αθλητές τότε, η οργανωτική επιτροπή επέτρεψε τη συμμετοχή εργατών, μεταφορέων κλπ., τους οποίους προσέλκυσαν τα χρηματικά έπαθλα που ορίστηκαν. Σύμφωνα με τον Τύπο της εποχής, κατά τη διάρκεια των αγώνων συνέβησαν πολλά αστεία περιστατικά: ένας αστυνομικός που ήταν εκεί για να επιβάλει την τάξη άφησε τη θέση του και συμμετείχε στους αγώνες. Ακόμη κι ένας ζητιάνος, που παρίστανε τον τυφλό, συμμετείχε στους αγώνες!
Οι πρώτοι Ζάππειοι αγώνες τελικά είχαν πλήρη αποτυχία, κυρίως λόγω της αταξίας και του συνωστισμού, προκαλώντας δυσαρέσκεια σε διοργανωτές και θεατές και τη δριμεία κριτική του Τύπου. Η αποτυχία αυτή δημιούργησε ένα γενικά αρνητικό κλίμα για τη γυμναστική και τον αθλητισμό. Ωστόσο, η ιδέα της αναβίωσης των Ολυμπιακών Αγώνων εξακολούθησε να απασχολεί τόσο τους ιθύνοντες όσο και το ευρύ κοινό.
|