ταν ο μορφωμένος βυζαντινός αξιωματούχος, κρατικός ή εκκλησιαστικός, ήταν μετατεθειμένος ή ακόμη και εξόριστος στην επαρχία, μακριά από την πνευματική ζωή της πρωτεύουσας, θεωρούσε ότι βρισκόταν απομονωμένος ανάμεσα σε βαρβάρους και φοβόταν ότι θα ξεχάσει τα ελληνικά του και θα εξομοιωθεί με τους απολίτιστους βαρβάρους που συναναστρέφεται. Tα παράπονα αυτά περιέχουν οπωσδήποτε ένα ποσοστό αλήθειας, ωστόσο η επαναλαμβανόμενη εμφάνισή τους στα ρητορικά κείμενα και ιδιαιτέρως στις επιστολές, από την Πρώιμη έως την Ύστερη Βυζαντινή εποχή, οδηγεί στο συμπέρασμα ότι πρόκειται επίσης για λογοτεχνικό μοτίβο.

Mιχαήλ Xωνιάτης, επ. 8: "Τω Aυτωρειανώ κυρ Mιχαήλ", II, Σ. Λάμπρος (έκδ.), σ. 11.