την κατηγορία της πολιτικής σάτιρας μπορούμε να κατατάξουμε
κάποια μικρά κείμενα από την Πρώιμη και Μέση Βυζαντινή περίοδο.
Ωστόσο, η ένταξή τους στο χώρο της λογοτεχνίας είναι προβληματική.
Διαθέτουμε μόνο ελάχιστα δείγματα προφορικών ποιημάτων, τραγουδιών
με σκωπτικό, σατιρικό χαρακτήρα, που στρέφονταν συνήθως εναντίον
υψηλά ιστάμενων προσώπων. Η προέλευσή τους είναι λαϊκή. Φαίνεται
ότι γεννήθηκαν στους δρόμους της Κωνσταντινούπολης και των
μεγάλων αστικών κέντρων της αυτοκρατορίας.
Ιδιαίτερα καυστικό είναι το στιχούργημα που στρέφεται εναντίον
του αυτοκράτορα
Μαυρίκιου (582-602) και σατιρίζει
τις συζυγικές του επιδόσεις, ενώ καταγγέλλει την αυταρχικότητα
και βιαιότητα της εξουσίας του. Πολύ δηκτικό, εκδικητικό σε
τόνο και αθυρόστομο είναι το σατιρικό ποίημα με θέμα την πτώση
της αυτοκράτειρας Θεοφανούς από την εξουσία και την διαπόμπευσή
της (10ος αιώνας). Χαρακτηριστικό είναι το καυστικό χιούμορ
του λαού στο τραγουδάκι που απευθύνει στον αυτοκράτορα Κωνσταντίνο
Ε' (741-775) για την ερωτική περιπέτεια που είχε με την Αγάθη,
μια ώριμη κυρία της Κωνσταντινούπολης:
Η Γηραγάθη εγήρασεν,
συ δε ταύτην ανενέωσας.
|