Το τελεσίγραφο της 28ης Οκτωβρίου 1940

Το ιταλικό τελεσίγραφο, που απέβλεπε ουσιαστικά στην άμεση παράδοση της χώρας στα ιταλικά στρατεύματα, παραδόθηκε στην ελληνική κυβέρνηση τις πρώτες πρωινές ώρες της 28ης Οκτωβρίου 1940 μέσω του ιταλού πρεσβευτή στην Αθήνα Grazzi.

Η ιταλική πλευρά κατηγορούσε την Ελλάδα ότι επέτρεπε στη Βρετανία να χρησιμοποιεί στρατιωτικές βάσεις στην Κρήτη, στο Αιγαίο και στα Επτάνησα εναντίον των δυνάμεων του Αξονα. Παράλληλα, η ελληνική κυβέρνηση κατηγορούνταν ότι ακολουθούσε πολιτική διώξεων εις βάρος του αλβανικού πληθυσμού της Τσαμουριάς, πολλές φορές μέχρι το σημείο να εισβάλλει στο αλβανικό έδαφος.

Η διπλή αυτή στάση της Ελλάδας ερμηνευόταν από την ιταλική κυβέρνηση ως διαμετρικά αντίθετη στην υποτιθεμένη πολιτική αυστηρής ουδετερότητας της χώρας και απειλητική για τα ιταλικά συμφέροντα στη Μεσόγειο. Για το λόγο αυτό, το τελεσίγραφο ζητούσε από την Ελλάδα να δώσει εχέγγυα της ουδετερότητας και των καλών προθέσεών της απέναντι στην Ιταλία επιτρέποντας την κατάληψη στρατηγικών περιοχών της ελληνικής επικράτειας από τις ιταλικές στρατιωτικές δυνάμεις για όλη τη διάρκεια του πολέμου εναντίον της Βρετανίας.

Το εξαιρετικά περιορισμένο χρονικό περιθώριο που το τελεσίγραφο άφηνε στην ελληνική κυβέρνηση για να ανταποκριθεί στις ιταλικές απαιτήσεις και η ασάφεια των ιταλικών αιτημάτων, σχετικά με τις στρατηγικές περιοχές που θα καταλαμβάνονταν, δείχνουν πως είχε συνταχθεί με στόχο την απόρριψή του από την κυβέρνηση Μεταξά.