Η κατάργηση του ιλτιζάμ (iltizam) και η αντικατάστασή του από ένα σύστημα απευθείας είσπραξης των φόρων, παρόλο που ήταν μία από τις πρώτες μεταρρυθμίσεις που εφαρμόστηκαν, κατέληξε σε αποτυχία και εγκαταλείφτηκε. Aπό τη μια το έργο αποδείχτηκε πολύ βαρύ για τον κρατικό μηχανισμό και από την άλλη συνάντησε την αντίθεση ποικίλων κοινωνικών στρωμάτων, από τους κεφαλαιούχους της πρωτεύουσας ως τους προύχοντες των επαρχιών, οι οποίοι μέσω της συμμετοχής τους στο αλυσιδωτό σύστημα εκμίσθωσης των φόρων αποκόμιζαν οικονομικά οφέλη αλλά και κοινωνικό κύρος. Tέλος, ο φόρος εισοδήματος (temettu vergisi: τεμετού βεργκισί), αν και η εφαρμογή του είχε αποφασιστεί ήδη από το 1838, επιβλήθηκε ουσιαστικά μετά το 1860.

Με το Χάτι Σερίφ (Hatt-i Serif) έγιναν σημαντικές αλλαγές στο σύστημα διοίκησης και φορολογίας, ώστε η σουλτανική αρχή να έρθει σε επαφή με τα προβλήματα των υπηκόων.

Ως προς τη διοίκηση ιδρύθηκαν από το 1840 στις έδρες των επαρχιών συμβουλευτικά σώματα (μετζλίς-meclis), τα οποία κατά περίπτωση και ανάλογα με τη θρησκευτική σύνθεση του πληθυσμού συμπεριελάμβαναν και χριστιανούς ή εβραίους. Η αποστολή τους ήταν διττή: Aπό τη μια όφειλαν να βοηθούν τον εκάστοτε κυβερνήτη της επαρχίας στο διοικητικό του έργο και από την άλλη να αντιπροσωπεύουν κατά κάποιο τρόπο τον πληθυσμό. Παρά το γεγονός ότι οι αντιπρόσωποι δεν εκλέγονταν άμεσα και παρά την αμφισβητήσιμη επιτυχία του θεσμού ως προς τη λειτουργικότητά του, τα συμβούλια αποτέλεσαν μια πρώτη, έστω και δειλή, αποδοχή της αρχής της αντιπροσώπευσης στη διοίκηση και προσέδεσαν ένα στρώμα του κοινωνικού σώματος στο μηχανισμό της άσκησης της εξουσίας. Στο πλαίσιο αυτό πρέπει να αναφερθεί και η σύγκληση ενός έκτακτου συμβουλίου προυχόντων απ' όλες τις επαρχίες που συνήλθε στην πρωτεύουσα στα 1845. Tο μέτρο αποσκοπούσε στη στενότερη επαφή της Πύλης με τις ανάγκες και τα προβλήματα του πληθυσμού. 'Eτσι, οι πρώτες εφαρμογές της αρχής της αντιπροσώπευσης συμπορεύτηκαν με την προσπάθεια ενδυνάμωσης και νομιμοποίησης του μεταρρυθμιστικού συγκεντρωτισμού.