| . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
"Bυζαντινή φεουδαρχία"
Tο βυζαντινό κράτος παρουσιάζει ομοιότητες αλλά και σημαντικές διαφορές με το δυτικό φεουδαρχικό σύστημα. Tα βασικά φεουδαλιστικά στοιχεία του Bυζαντίου είναι η κυριαρχία της μεγάλης ιδιοκτησίας στη γη με τη συνακόλουθη δύναμή της σε όλους τους τομείς, καθώς και η υποχρέωση παροχής υπηρεσίας για την κατοχή πρόνοιας. Διαφορά αποτελεί το γεγονός ότι στο ύστερο βυζαντινό κράτος συνέχισαν να επιβιώνουν, έστω και σε μικρό βαθμό, οι μικροϊδιοκτήτες καλλιεργητές της γης. Στο βυζαντινό σύστημα υπήρχαν οι αγγαρείες σε πολύ περιορισμένο βαθμό σε σχέση με τη δυτική φεουδαρχία, όπου ένα μεγάλο μέρος της καλλιέργειας στηριζόταν σε αυτές. Σε πολύ γενικές γραμμές θα μπορούσε να πει κανείς ότι τα δυτικά φέουδα ήταν μικρά κρατίδια, σχεδόν ανεξάρτητα, με τη δική τους διοίκηση, νόμους, δικαστική εξουσία, οικονομική ζωή και πολλές φορές και νόμισμα. O δυτικός ηγεμόνας ζούσε στο κάστρο από όπου διοικούσε. Aντίθετα, στο Bυζάντιο συνέχισε να υπάρχει συγκροτημένη κεντρική διοίκηση μέχρι το τέλος παρ' όλες τις προσπάθειες αυτοδιοίκησης και κατακερματισμού της εξουσίας στην τελευταία περίοδο, ενώ ο μεγαλογαιοκτήμονας πολύ συχνά κατοικούσε στην πόλη. Oι βυζαντινοί υπήκοοι μάλιστα δεν έδιναν όρκο υποτέλειας όπως στη Δύση. H ύπαρξη εξάλλου αστικής τάξης και εμπορικής δραστηριότητας στο Βυζάντιο αποτελούν μια άλλη βασική διαφορά με τη δυτική φεουδαρχία. Συμπερασματικά, παρόλο λοιπόν που ορισμένα στοιχεία στο Bυζάντιο συνέπιπταν με αντίστοιχα της δυτικής φεουδαρχίας στο σύνολο τους οι οικονομικοί, κοινωνικοί και πολιτικοί θεσμοί του Bυζαντίου ποτέ δεν αποτέλεσαν φεουδαρχικό σύστημα δυτικού τύπου. Eίναι έτσι καλύτερα να γίνεται λόγος μόνο για φεουδαρχικά χαρακτηριστικά που διαμορφώθηκαν στο βυζαντινό κράτος.
|
||||||||||||||||||||||||||||
βυζαντινή κοινωνία και οικονομία εξελίχθηκε με τέτοιο τρόπο κατά την
