 |
|
 |
Ίδρυση της αυτοκρατορίας
της Νίκαιας
 άλωση
της Κωνσταντινούπολης από τους λατίνους σταυροφόρους το 1204 ενίσχυσε
τα αντιδυτικά αισθήματα
του βυζαντινού λαού λόγω της ξένης κατοχής και
κυρίως λόγω της διαφοράς δόγματος με τους κατακτητές.
Παρόλο που αρκετοί βυζαντινοί αριστοκράτες και ο λαός στην πλειοψηφία του παρέμειναν στον
τόπο τους και ενσωματώθηκαν στο νέο κρατικό μόρφωμα δυτικού τύπου πολλοί
κατέφυγαν σε ελεύθερες ακόμη περιοχές. Έτσι, ένας πυρήνας βυζαντινών ισχυρών
ακολούθησε το
Θεόδωρο Λάσκαρη
στη Μικρά Ασία, όπου ο τελευταίος ίδρυσε την
"εξόριστη" αυτοκρατορία της Nίκαιας.
Ο Θεόδωρος αντλούσε τα δικαιώματά του
στον αυτοκρατορικό θρόνο κυρίως από το γεγονός ότι έφερε τον τίτλο
του
δεσπότη
που θεωρούνταν ο επίδοξος διάδοχος.
Αν και αρχικά αντιμετώπισε
την εχθρότητα του ντόπιου πληθυσμού που θεωρούσε τους κωνσταντινοπολίτες
φυγάδες υπεύθυνους για την οικονομική κυρίως εξαθλίωσή του, έγινε τελικά
δεκτός στην πόλη της Νίκαιας,
πρωτεύουσας της νέας βυζαντινής αυτοκρατορίας.
Πρώτο μέλημα του Θεόδωρου ήταν η σταθεροποίηση των συνόρων του νέου κράτους.
Αρχικά ηττήθηκε στο Ποιμανηνό το Δεκέμβριο του 1204 από τον αδελφό του
λατίνου αυτοκράτορα
Ερρίκο της Φλάνδρας,
που σύμφωνα με τη συνθήκη διαμελισμού της αυτοκρατορίας
έπρεπε να καταλάβει την περιοχή της Νίκαιας. Ωστόσο, γρήγορα απαλλάχτηκε
από το λατινικό κίνδυνο, όταν οι αριστοκράτες της Θράκης σε συνεργασία
με το βούλγαρο ηγεμόνα
Καλογιάννη
επιτέθηκαν κατά των Λατίνων στην Αδριανούπολη.
Οι τελευταίοι εγκατέλειψαν τη Μικρά Ασία και έσπευσαν στη Θράκη, όπου όμως
ηττήθηκαν στις 14 Απριλίου 1205. Ο λατίνος αυτοκράτορας
Βαλδουίνος
συνελήφθη αιχμάλωτος και η δύναμη των Φράγκων περιορίστηκε σημαντικά.
Μπόρεσε έτσι ο Θεόδωρος να στραφεί εναντίον των ελλήνων αντιπάλων του
στη Μικρά Ασία και του
σελτζούκου
σουλτάνου του Ικονίου.
Σταδιακά κατάφερε να υποτάξει τους
έλληνες ηγεμόνες της Μικράς Ασίας και να εδραιώσει την κυριαρχία του στη δυτική
Μικρά Ασία. Την άνοιξη του 1206 αναγορεύτηκε αυτοκράτορας και το Πάσχα του
1207 στέφθηκε στη Νίκαια από το νεοεκλεγμένο πατριάρχη Μιχαήλ Δ' Αυτωρειανό
(1207-14).
Η εκλογή νέου πατριάρχη και η αναγόρευση και στέψη νέου αυτοκράτορα
επισφράγισαν την ίδρυση της εξόριστης αυτοκρατορίας και κατέστησαν τη
Νίκαια πολιτικό και εκκλησιαστικό κέντρο της. Τότε μόνο μπόρεσε ο Θεόδωρος
Α' Λάσκαρης να προχωρήσει στην οργάνωση του νέου κράτους.
|
