Διπλωματικές δραστηριότητες

φού αποκατέστησε το 1357 την ενότητα του κράτους μετά την παραίτηση του Ματθαίου Καντακουζηνού από τα αυτοκρατορικά δικαιώματα, ο Ιωάννης Ε' στράφηκε στην αντιμετώπιση του τουρκικού κινδύνου. Το σερβικό κράτος μετά το θάνατο του Στεφάνου Δουσάν το Δεκέμβριο του 1355 διαλύθηκε και έπαψε να αποτελεί κίνδυνο για το Βυζάντιο. Οι Τούρκοι όμως γίνονταν όλο και πιο επικίνδυνοι, καθώς διενεργούσαν συνεχώς επιδρομές στη Θράκη και κατέστρεφαν τα πάντα. Το 1359 έφτασαν ως τα τείχη της Κωνσταντινούπολης, το 1362 κατέλαβαν την Αδριανούπολη, το 1363 το Διδυμότειχο και τη Φιλιππούπολη. Η τουρκική εγκατάσταση στην Ευρώπη επισημοποιήθηκε το 1365, όταν ο σουλτάνος Μουράτ Α' έκανε την Αδριανούπολη πρωτεύουσά του και εγκατέστησε στην περιοχή Τούρκους διώχνοντας από εκεί τους ντόπιους που μεταφέρθηκαν βίαια στη Μικρά Ασία.
Ο Ιωάννης έχοντας συναίσθηση της στρατιωτικής και οικονομικής αδυναμίας του κράτους ανέπτυξε έντονη διπλωματική δραστηριότητα, για να μπορέσει να βρει συμμάχους ικανούς να συνδράμουν στην αναχαίτηση των Τούρκων. Έστειλε στις Σέρρες τον πατριάρχη Κάλλιστο, να διαπραγματευτεί με τη χήρα του Δουσάν, ο ξαφνικός όμως θάνατος του πατριάρχη δεν επέτρεψε την ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων. Οι συνεννοήσεις επίσης με τις ιταλικές ναυτικές δυνάμεις δεν έφεραν κανένα αποτέλεσμα. Το μόνο που πέτυχε στη φάση αυτή ο Ιωάννης Ε' ήταν να υποκινήσει μια δυτική σταυροφορία μετά από επαφές με τον πάπα Ουρβανό Ε' (1362-70) με επικεφαλής το βασιλιά της Κύπρου, Πέτρο Α'. Η Σταυροφορία όμως που ξεκίνησε το 1365 στράφηκε κατά της Αιγύπτου και όχι εναντίον των Τούρκων απογοητεύοντας έτσι τις προσδοκίες του Ιωάννη Ε'.