άγιος Συμεών Στυλίτης: γεννήθηκε στην Κιλικία το 389 και πέθανε στο Qal'at Se'man κοντά στην Αντιόχεια, στο μέρος δηλαδή που σύρθηκε για να μονάσει. Aρχικά βοσκός, στη συνέχεια μοναχός, αποφάσισε να αποχωριστεί την κοινοβιακή ζωή και να μονάσει πάνω σε ένα στύλο ύψους 16 μέτρων (!), έτσι ώστε να μην τον φτάνουν οι πολυάριθμοι προσκυνητές που τον επισκέπτονταν.

Aδριανός, Πόπλιος Aίλιος: (117-138). Ρωμαίος αυτοκράτορας, γνωστός για το ανορθωτικό του έργο στη διοίκηση του κράτους και τη φιλελληνική του δράση.

αίθριο: Η αυλή μπροστά σε μία εκκλησία, που περιβάλλεται από στοές.

Αλαμανοί: Λατινική ονομασία που δηλώνει ένα σύνολο γερμανικών φυλών. Τον 3ο αιώνα εγκαταστάθηκαν στην περιοχή ανάμεσα στον Επάνω Δούναβη και το Μέσο Ρήνο και είχαν συχνά εχθρικές σχέσεις με τη ρωμαϊκή αυτοκρατορία.

Απολλιναρισμός: αιρετική διδασκαλία που είχε ως ιδρυτή τον επίσκοπο Λαοδικείας Απολλινάριο, ο οποίος στο κύριο έργο του αναζήτησε θεολογικές απαντήσεις για το θέμα της ένωσης των δύο φύσεων του Χριστού σε ένα πρόσωπο. Η διδασκαλία του προβλήθηκε στη Συρία, την Καππαδοκία, τη Μικρά Ασία και τη Δύση και εξουδετερώθηκε με την πολεμική των Καππαδοκών θεολόγων.

Αρειανισμός - Αρειανοί: αιρετική διδασκαλία του Αρείου (λόγιου κληρικού της Αλεξάνδρειας) και των οπαδών του, που απέρριπτε τη Θεία Φύση του Υιού και Λόγου του Θεού και καταδικάστηκε από την Α' Οικουμενική Σύνοδο (325). Ακόμη και μετά την καταδίκη της διατήρησε πολλούς οπαδούς, πέτυχε να επηρεάσει την πολιτική εξουσία και να κυριαρχήσει στην Ανατολή με διάφορες μορφές.

αψίδα: ημικυλινδρική κόγχη, στην ανατολική πλευρά του ναού, που προορίζεται για τον κλήρο και χωρίζεται με κιγκλίδες ή τέμπλο από τον υπόλοιπο ναό.