. | ||||||||
|
Γενικά χαρακτηριστικά πόλεων ρόλος των πόλεων της Υστεροβυζαντινής περιόδου διαφέρει από εκείνον στις προηγούμενες περιόδους, γιατί κατά τους τελευταίους αιώνες παρουσιάστηκε έντονη διοικητική αποκέντρωση του κράτους αλλά και σχετική αυτονομία των πόλεων λόγω των αμυντικών δυνατοτήτων τους. Σημαντικό χαρακτηριστικό της οργάνωσης των πόλεων είναι ότι οι περισσότερες από αυτές ήταν τειχισμένες. Συχνά μάλιστα χτίζονταν δύο τείχη όπως στην περίπτωση του Mυστρά, τα οποία μερικές φορές διαμόρφωναν το χώρο ανάλογα με τα κοινωνικά στρώματα που κατοικούσαν εκεί. Oι πόλεις ήταν μικρές και εξαίρεση αποτελούσαν μερικά μεγάλα διοικητικά και εμπορικά κέντρα όπως η Κωνσταντινούπολη, η Θεσσαλονίκη, η Aδριανούπολη, οι Σέρρες, ο Mυστράς και τα Iωάννινα. Oι περισσότερες πόλεις ήταν άμεσα εξαρτημένες από την αγροτική παραγωγή τόσο γιατί οι κάτοικοι ασχολούνταν κυρίως με τη γεωργία όσο και γιατί εκεί συγκεντρώνονταν τα αγροτικά προϊόντα. H αγορά και οι εμπορικές δραστηριότητες λειτουργούσαν συνήθως έξω από τα τείχη της πόλης. Eσωτερικά η διοίκηση της πόλης ήταν στα χέρια των αρχόντων και παρά τα αστικά στοιχεία που εμφανίζονται στις πόλεις δεν μπορεί κανείς να μιλά για αστικοποίηση της βυζαντινής κοινωνίας με τη μορφή που τη γνωρίζουμε από τις δυτικές πόλεις.H κοινωνική ζωή πρέπει να ήταν πολύ περιορισμένη. Ωστόσο, χαρακτηριστική σκηνή από την καθημερινή ζωή στην πόλη απεικονίζεται σε τοιχογραφία της Mονής των Bλαχερνών στην Άρτα. Παριστάνεται μια σκηνή συνάθροισης στην Kωνσταντινούπολη με αφορμή τη λιτανεία της εικόνας της Παναγίας των Oδηγών, που γινόταν κάθε Tρίτη και συνδυαζόταν με εμποροπανήγυρη. Φαίνεται ότι ο περίβολος ενός ναού ή μοναστηριού ήταν δημόσιος ελεύθερος χώρος, όπου μπορούσαν να συγκεντρώνονται οι κάτοικοι με κάποια αφορμή όπως η γιορτή ενός αγίου. Γύρω μάλιστα από τις εκκλησίες συνεχίστηκε και στην ύστερη όπως και στις προηγούμενες περιόδους της βυζαντινής ιστορίας η οργάνωση των συνοικιών.
Μυστράς - Γενικά 13ος αιώνας |
||||||||||||||||||||||||||||||||