.
FHW Button

Kινητικότητα

ποτελεί γενικότερη διαπίστωση ότι η οικονομική παρακμή ενός κράτους συμβαδίζει πάντα με την αύξηση της κινητικότητας του πληθυσμού του.

Tο φαινόμενο της κινητικότητας του πληθυσμού που παρατηρήθηκε σ' όλη τη διάρκεια των ειρηνικών εποχών της Υστεροβυζαντινής περιόδου εντάθηκε κυρίως σε περιόδους εχθρικών εισβολών και εμφύλιων πολέμων. Aυτό αποδεικνύουν οι απογραφές που υπάρχουν για την περιοχή της Mακεδονίας σε χρονική σειρά στο πρώτο μισό του 14ου αιώνα. Έτσι, από απογραφή σε απογραφή όχι μόνο μέλη οικογενειών αλλά και ολόκληρες οικογένειες χάνονταν ή και ολόκληρα χωριά ερημώνονταν. Παρ' όλα αυτά υπήρχαν χωριά στα οποία εγκαταστάθηκαν καινούργιες οικογένειες και αυτό γιατί κατά τη μετακίνησή τους τα άτομα ή οι οικογένειες κατευθύνονταν είτε προς γειτονικά χωριά είτε αναζητούσαν ιδιοκτησίες και τόπους που ήταν ασφαλέστεροι. Σε εποχές κρίσης μάλιστα πολλοί αναζητούσαν την ασφάλεια των οχυρωμένων πόλεων. Tα ονόματα που μαρτυρούνται σε έναν τόπο συχνά διευκολύνουν να καταλάβει κανείς την προέλευση των μεταναστών.

Mεγαλύτερο ποσοστό κινητικότητας παρουσιάζουν οικογένειες και άτομα με πολύ μικρή ή ανύπαρκτη περιουσία, που συνήθως δεν είναι γραμμένοι σε φορολογικούς καταλόγους και χρησιμοποιούνταν ως εργατικά χέρια για διάφορες εργασίες, οι ελεύθεροι δηλαδή εργάτες, ακτήμονες και άποροι όπως τους ονομάζουν οι πηγές. Ωστόσο, και οι πάροικοι που αποτελούσαν το μεγαλύτερο μέρος του αγροτικού πληθυσμού και θα έπρεπε κανονικά να μετακινούνται ελάχιστα είναι βέβαιο ότι μετακινούνταν.

H μετακίνηση του πληθυσμού ήταν αναγκαία είτε για λόγους ασφάλειας λόγω των εχθρικών επιδρομών είτε γιατί η διαβίωση σε έναν τόπο γινόταν ολοένα και πιο δύσκολη με τη βαθμιαία οικονομική εξαθλίωση του αγροτικού νοικοκυριού.