.
FHW Button

Oικονομική εξαθλίωση-Επιδημίες

ημαντικό παράγοντα όλων των δημογραφικών εξελίξεων στα υστεροβυζαντινά χρόνια αποτέλεσε η ολοένα αυξανόμενη οικονομική εξαθλίωση του αγροτικού κυρίως πληθυσμού του κράτους. Tα φτωχότερα νοικοκυριά ήταν εκείνα που εμφανίζονταν ως το μη σταθερό στοιχείο. Όσο πιο πλούσια ήταν τα νοικοκυριά τόσο πιο πολλές δυνατότητες είχαν να παραμείνουν στον τόπο που ζούσαν και όχι μόνο να επιβιώσει έστω και ένα μέλος τους, αλλά και να δημιουργήσει το δικό του νοικοκυριό. H οικονομική εξαθλίωση συνέβαλε από τη μια πλευρά στη σταδιακή μείωση του πληθυσμού λόγω της αυξανόμενης θνησιμότητας αλλά και λόγω της μείωσης του ποσοστού γεννήσεων. Παράλληλα, οι δυσμενείς οικονομικές συνθήκες οδήγησαν στην εγκατάλειψη των γαιοκτημόνων και στη μετακίνηση του αγροτικού πληθυσμού προς αναζήτηση ασφαλέστερων συνθηκών διαβίωσης σε άλλο γαιοκτήμονα ή σε οχυρές πόλεις.

Tις συνθήκες οικονομικής εξαθλίωσης που περιγράφουν οι πηγές της εποχής επέτειναν οι εξωτερικοί καταστροφικοί παράγοντες όπως οι επιδημίες. Στη δημογραφική ύφεση της Υστεροβυζαντινής περιόδου συνέβαλε σημαντικά η μεγάλη επιδημία της πανούκλας που ξέσπασε το 1347, η οποία εξαπλώθηκε σε όλο τον ελλαδικό χώρο και έπληξε κυρίως τις πόλεις και τα χωριά προκαλώντας τρομερές καταστροφές. Eίναι αναμφισβήτητο ότι οι πιο ασθενείς οικονομικά πληθυσμοί πλήττονταν περισσότερο σε περιπτώσεις λοιμού. Eπειδή δε διαθέτουμε πολλά στοιχεία γι' αυτήν την επιδημία, αρκεί να αναφέρει κανείς τα στοιχεία που υπάρχουν για την πανώλη που ξέσπασε την ίδια εποχή στη Δυτική Eυρώπη. Αν και εκεί πήρε πολύ μεγαλύτερες διαστάσεις από ό,τι στο Βυζάντιο, το γεγονός ότι εξαφάνισε ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού αποτελεί απόδειξη των καταστροφικών συνεπειών μιας επιδημίας.