Γεώργιος Γεμιστός ή Πλήθων

Γεώργιος Γεμιστός ήταν μια από τις σημαντικότερες προσωπικότητες της υστεροβυζαντινής πνευματικής ζωής. Γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1360 από επιφανή οικογένεια και απέκτησε πολύ καλή γενική και κλασική παιδεία. Το 1380 ταξίδεψε στην Αδριανούπολη που ήταν τότε πρωτεύουσα του οθωμανικού κράτους. Eκεί μαθήτευσε κοντά σε ένα μυστηριώδη Εβραίο, τον Ελισσαίο, που φαίνεται πως ήταν οπαδός του Ζωροαστρισμού και του πολυθεϊσμού. Κοντά του ο Γεμιστός πρέπει να είχε ήδη διαμορφώσει σοβαρές επιφυλάξεις για το πνευματικό και πολιτικό επίπεδο του Βυζαντίου, καθώς και για τη χριστιανική θρησκεία. Έτσι, όταν γύρισε πίσω, πήγε στο Μυστρά όπου δεν είχε να αντιμετωπίσει την απειλή της αυστηρής εκκλησιαστικής εξουσίας όπως στην Κωνσταντινούπολη. Εκεί άρχισε μια μακρά σταδιοδρομία ως δάσκαλος, δικαστής, φιλόσοφος και συγγραφέας και εξελίχτηκε ως η σημαντικότερη μορφή λογίου στην πόλη. Δίδαξε φιλοσοφία στην αυλή των Δεσποτών του Μυστρά και συνόδευσε τον αυτοκράτορα Ιωάννη Η' Παλαιολόγο και τον Πατριάρχη Ιωσήφ στη Σύνοδο της Φεράρας-Φλωρεντίας. Στη διάρκεια της παραμονής του στη Φλωρεντία έπεισε τον Cosimo de Medici να ιδρύσει την Πλατωνική Ακαδημία. Ο Γεμιστός ήταν φανατικός οπαδός της πλατωνικής φιλοσοφίας και άλλαξε μάλιστα το όνομά του σε "Πλήθων" ώστε να θυμίζει το "Πλάτων". Στο κλασικό πνεύμα κινείται και το σημαντικό συγγραφικό του έργο που αποτελείται από φιλοσοφικές πραγματείες, υπομνήματα για την πολιτική κατάσταση στο Δεσποτάτο του Μυστρά, έργα αστρολογίας και γεωγραφίας. Μέσα από τα έργα του φαίνεται το πρόσωπο ενός πατριώτη στοχαστή, αλλά ταυτόχρονα και πολιτικού και κοινωνικού μεταρρυθμιστή. Ως οπαδός του πλατωνισμού και της δυτικής σχολαστικής φιλοσοφίας και μέσα στο πνεύμα αναγέννησης και ανθρωπισμού της εποχής, ο Πλήθων υπήρξε επίσης ο πρώτος βυζαντινός φιλόσοφος που τόλμησε να ακήσει κριτική και να αμφισβητήσει συνολικά το χριστιανικό δόγμα. Οι Νόμοι του μάλιστα ρίχτηκαν στην πυρά από τα χέρια του Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Γεώργιου Σχολάριου Γεννάδιου, ως απαγορευμένο έργο. Όλη του η δραστηριότητα και κυρίως η φιλοσοφική του προσφορά τον καθιέρωσαν ως μια από τις σημαντικότερες προσωπικότητες της Αναγέννησης στο Βυζάντιο.