Ο Ελευθέριος Βενιζέλος μαθαίνοντας
τα επεισόδια παρενέβη με αυστηρότητα κι έστειλε επειγόντως στη Σμύρνη τον
Εμμανουήλ Ρέπουλη να επιληφθεί της κατάστασης. Την ίδια κιόλας μέρα άρχισαν
ανακρίσεις και την επομένη λειτούργησε στρατοδικείο που καταδίκασε σε θάνατο
δύο Έλληνες που κρίθηκαν ένοχοι.
Στις 19 Μαΐου, με την αναχώρηση του Ρέπουλη και την άφιξη του Αριστείδη
Στεργιάδη, ήδη διορισμένου από το Βενιζέλο ως Ύπατου Αρμοστή Σμύρνης, η
τάξη αποκαθίσταται και τυπικά στην πόλη της Σμύρνης. Επεισόδια και συμπλοκές
με τους Τούρκους συνέβησαν το ίδιο διάστημα και στο Αϊδίνιο και την Πέργαμο.
Τα επεισόδια αυτά στοίχισαν σημαντικά στη θέση της Ελλάδας στις διαπραγματεύσεις
της ειρήνης, ειδικά μετά την έκδοση του πορίσματος της Διασυμμαχικής Ανακριτικής
Επιτροπής τον Οκτώβριο που έριξε μεγάλο μέρος των ευθυνών στην Ελλάδα.
Το Νοέμβριο το Ανώτατο Συμβούλιο συνιστούσε στην Ελλάδα προσοχή, θυμίζοντάς
της πως η κατοχή ήταν προσωρινή. Η ελληνική αντίδραση εκφράστηκε με επιστολή
του Βενιζέλου στον Κλεμανσώ, εισηγητή της απόφασης, και του Χρυσοστόμου
Σμύρνης εκ μέρους του μικρασιατικού Ελληνισμού.
Στο διάστημα που ακολούθησε ως το καλοκαίρι του 1920 τα ελληνικά στρατεύματα
επέκτειναν, πάντα με την έγκριση των Συμμάχων, τα όρια της περιοχής που
έλεγχαν όλο και περισσότερο προς το εσωτερικό, διενεργώντας εκκαθαριστικές
αποστολές.
|
|
Τον Ιούνιο του 1920 σημειώθηκε η κατάληψη της Αρτάκης και της
Πανόρμου. Έτσι, τον Οκτώβριο του ίδιου χρόνου η ελληνική ζώνη εκτεινόταν
ως τη γραμμή Προύσα-Ουρσάκ, μια ζώνη πολύ ευρύτερη από αυτή που όριζε η
συνθήκη των Σεβρών που είχε υπογραφεί το καλοκαίρι. Το Μάη του 1920 εξάλλου
ο ελληνικός στρατός με συμμαχική απόφαση είχε καταλάβει την ανατολική Θράκη
μετά την καταστολή της αυτονομιστικής κίνησης του Τζαφέρ Ταγιάρ.
Η συμμαχική ομοφωνία όμως για τη στρατιωτική κατάληψη της Σμύρνης από
τον ελληνικό στρατό ήταν εντελώς πλασματική και προσωρινή. Η ετερογένεια
των ανταγωνιστικών επιδιώξεων των Μεγάλων Δυνάμεων στην τόσο νευραλγική
αυτή περιοχή γρήγορα θα φαινόταν και θα οδηγούσε σε ρητή διάστασή τους
που θα γινόταν απαγορευτική για την ευόδωση των ελληνικών σχεδίων. Οι Σύμμαχοι
θα επιλέξουν πια άλλους χειρισμούς, ευνοϊκούς στο εξής για την τουρκική
πλευρά. Ας μην ξεχνάμε ότι έχει κάνει ήδη την εμφάνισή της και η σοβιετική
διπλωματία με πρόθεση την ενίσχυση του Κεμάλ στην αντίστασή του απέναντι
στους δυτικούς συμμάχους. Ο παράγοντας αυτός θα προσανατολίσει επιπλέον
τους Δυτικούς σε ευνοϊκότερη μεταχείριση του κεμαλικού κινήματος.
|
|