Οι συγκρούσεις των αντιστασιακών οργανώσεων

O χειμώνας του 1942-43 σημαδεύτηκε από τη σταδιακή κατάρρευση του κλίματος συνεργασίας ανάμεσα στον ΕΛΑΣ και στον ΕΔΕΣ. Ήδη από το Δεκέμβριο του 1942 σημειώθηκαν σποραδικές συγκρούσεις μεταξύ ομάδων των δύο οργανώσεων, οι οποίες εντάθηκαν τον επόμενο χρόνο.

Ταυτόχρονα, εσωτερικές αλλαγές στη δομή και την οργάνωση του ΕΛΑΣ ενίσχυσαν τον έλεγχο του ΚΚΕ στην οργάνωση. Το γεγονός ότι ο ΕΛΑΣ παρέμενε η μεγαλύτερη και αποτελεσματικότερη αντιστασιακή ομάδα στο ελληνικό έδαφος ανησύχησε τους βρετανούς πράκτορες της Εκτελεστικής Επιτροπής Επιχειρήσεων, οι οποίοι έκαναν αναφορά στο στρατηγείο του Καιρού σχετικά με τις πιθανές πολιτικές φιλοδοξίες του ΕΛΑΣ (και του ΚΚΕ ως πολιτικής δύναμης) μετά τη λήξη του πολέμου.

Τόσο η βρετανική όσο και η εξόριστη ελληνική κυβέρνηση διέγνωσαν την πιθανότητα η ενίσχυση του ΕΛΑΣ να οδηγήσει στην ανατροπή της πολιτικής και πολιτειακής καθεστηκυίας τάξης στη μεταπολεμική περίοδο και κινήθηκαν να ενισχύσουν τον ΕΔΕΣ ως αντιστάθμισμα στον ΕΛΑΣ. Νέες οδηγίες που δόθηκαν στους βρετανούς απεσταλμένους στην Ελλάδα υπογράμμιζαν την ανάγκη να προτιμηθεί ο ΕΔΕΣ ως συνεργάτης σε επιχειρήσεις αντιπερισπασμού και να αποφεύγεται κάθε επαφή ή κίνηση που θα μπορούσε να ενισχύσει τη δύναμη και το κύρος του ΕΛΑΣ. Παράλληλα, έγινε προσπάθεια να προετοιμασθεί το έδαφος για την επιστροφή της βασιλείας στην Ελλάδα -θέση η οποία αποτελούσε κεντρικό στοιχείο της βρετανικής πολιτικής στην προσπάθεια αν διατηρηθεί η βρετανική επιρροή στην Ελλάδα. Προς αυτή την κατεύθυνση ο ηγέτης του ΕΔΕΣ διακήρυξε το Μάρτιο του 1943 την υποστήριξή του στο πρόσωπο του βασιλιά Γεωργίου Β'.