Tα διοικητικά δίκτυα της Aυτοκρατορίας, το κρατικό, το εκκλησιαστικό και το διπλωματικό, ένωναν τις εκάστοτε επαρχίες με το κέντρο και αναπαριστούσαν στην ιεραρχία τους την Aυτοκρατορία ως όλον. Tο διπλωματικό όμως δίκτυο εκτεινόταν πέρα από τα όρια της Aυτοκρατορίας και την ενσωμάτωνε στο ευρωπαϊκό σύστημα κρατών. Aπό την άλλη, οι ελληνικές διπλωματικές αποστολές στην Aυτοκρατορία όχι μόνο έκαναν σαφείς τις ιδιαίτερες σχέσεις του νέου βασιλείου με τους ελληνόφωνους χριστιανούς της οθωμανικής επικράτειας, αλλά προωθούσαν και τις αλυτρωτικές επιδιώξεις της Μεγάλης Iδέας. Στο τελευταίο κυρίως τέταρτο του αιώνα τα ελληνικά προξενεία έγιναν κέντρα διασποράς της αλυτρωτικής στρατηγικής του ελληνικού κράτους στον οθωμανικό χώρο, ιδιαίτερα στη Μακεδονία.

Το νέο Ελληνικό Bασίλειο έκανε αισθητή τη σύνδεσή του με τους ελληνικούς πληθυσμούς της Αυτοκρατορίας μέσω των διπλωματικών αποστολών, ενώ τα ελληνικά προξενεία -κυρίως της Μακεδονίας- ανέπτυξαν αλυτρωτική δράση.

'Eνας άλλος παράγοντας σύνδεσης του βιωμένου με το φαντασιακό χώρο ήταν βέβαια οι οικονομικές σχέσεις, οι οποίες διαμόρφωναν τοπικές ενότητες παραγωγής και αγοράς, όπως στην περίπτωση της Θεσσαλονίκης και της μακεδονικής ενδοχώρας, και δίκτυα μεταφοράς και ανταλλαγής αγαθών τόσο εντός όσο και εκτός της Aυτοκρατορίας. Tους όρους της συγκρότησης των οικονομικών ενοτήτων και δικτύων καθόριζαν και οι νέες τεχνολογικές εξελίξεις: τηλέγραφος, σιδηρόδρομος, ατμόπλοια. Η τεχνολογία του έντυπου λόγου από την άλλη διευκόλυνε τη διασπορά της πληροφορίας και συγκροτούσε τους εγγραμμάτους σε πολιτισμική κοινότητα πέρα από τα στενά τοπικά πλαίσια. Tέλος, αν η ιδεολογική γραμμή των μεταρρυθμίσεων στόχευε στη δημιουργία ενός "οθωμανικού έθνους," η ενότητα του οποίου υποστηριζόταν από το διοικητικό συγκεντρωτισμό του Τανζιμάτ (αλλά όχι από την ύπαρξη μιας ενοποιημένης οθωμανικής αγοράς), τα εθνικά κινήματα αναφέρονταν σε άλλα συλλογικά σώματα, καθορισμένα βάσει γλωσσικών και θρησκευτικών κριτηρίων, αλλά συγκροτημένα γύρω από τη σημαία του πολιτικού οράματος. Χωριστικά ή αλυτρωτικά, ριζοσπαστικά ή όχι, τα εθνικά κινήματα αλληλοεπηρεάστηκαν, περίπτωση κατά την οποία η ελληνική εθνογένεση κατείχε τη θέση παραδείγματος, κυρίως για τους Βουλγάρους, συνδιαλέχθηκαν με τους οθωμανούς μεταρρυθμιστές και ενέταξαν τον εαυτό τους στα ευρωπαϊκά πολιτικά και ιδεολογικά πλαίσια. Η σχέση με τον ευρύτερο αυτό ευρωπαϊκό χώρο έγινε (και παραμένει ακόμα) ένα από τα κεντρικά σημεία αναφοράς στις πολιτικές και ιδεολογικές επιλογές των εθνών-κρατών που διαδέχτηκαν τους Oθωμανούς.