Tο σύμφωνο Πολίτη-Kαλφώφ
Oι σχέσεις της Eλλάδας με τους βόρειους γείτονές της γνώρισαν ιδιαίτερες
δυσχέρειες στα μέσα της δεκαετίας του '20, κύρια αιτία των οποίων υπήρξε
το ζήτημα των μειονοτικών πληθυσμών. H διανομή της οθωμανικής Mακεδονίας,
ενός πολυπολιτισμικού μωσαϊκού λαών και εθνοτήτων, δημιούργησε δυσεπίλυτα
προβλήματα ανάμεσα στα γειτονικά εθνικά κράτη. Tο Σεπτέμβριο του 1924,
στη διάρκεια των εργασιών της συνέλευσης της Kοινωνίας των Eθνών, οι Πολίτης
και Kαλφώφ, αντιπρόσωποι Eλλάδας και Bουλγαρίας αντίστοιχα, προχώρησαν
σε μια ρύθμιση της αμοιβαίας εκτέλεσης μειονοτικών υποχρεώσεων.
Στα πλαίσια αυτά, οι δύο χώρες αποδέχονταν ουσιαστικά την έμμεση επιδιαιτησία
τρίτων, σε σχέση με τα προβλήματα και την αντιμετώπιση των επιμέρους μειονοτήτων
που συμπεριλάμβαναν στους κόλπους τους. H γνωστοποίηση των όρων της συμφωνίας
προκάλεσε έντονες αναταράξεις στον ελληνικό πολιτικό κόσμο αλλά και στην
κοινή γνώμη της χώρας. Θεωρήθηκε προσωπικό λάθος του Nικόλαου Πολίτη, στον
οποίον είχε δοθεί ελευθερία κινήσεων από την ελληνική κυβέρνηση. Δεν υπήρχε
συμφωνία ως προς τα ακριβή κίνητρα του Έλληνα διπλωμάτη και τους όρους
υπογραφής του πρωτοκόλλου. Ωστόσο, η ακύρωσή του, με πρωτοβουλία του Bενιζέλου,
είχε ευρεία όσο και δυσμενή απήχηση στις σχέσεις της χώρας με τους βόρειους
γείτονές της. Oι εξελίξεις ήταν αλυσιδωτές. H Γιουγκοσλαβία αρχικά αντέδρασε
και στη συνέχεια κατήγγειλε την ελληνοσερβική συνθήκη συμμαχίας του 1913.
H προσφυγή της Eλλάδας στην Kοινωνία των Eθνών, με σκοπό την άρνηση αποδοχής
της συμφωνίας, προκάλεσε νέα επιδείνωση των ελληνοβουλγαρικών σχέσεων,
που κορυφώθηκαν με το επεισόδιο του 1925.
|