Κατά την περίοδο αυτή η ελληνική κοινωνία διχάστηκε δραματικά σε βενιζελικούς
και βασιλόφρονες, τοποθέτηση με βαθύτερες κοινωνικοπολιτικές διαστάσεις,
που υπερέβαιναν την κομματική τοποθέτηση. Η ενσωμάτωση των Νέων Χωρών και
των πληθυσμών τους μετά τους νικηφόρους Βαλκανικούς Πολέμους δημιούργησε
επιπλέον εντάσεις και συγκρούσεις, που εγγράφονται και αυτές στην ίδια
λογική.
|
Το χάσμα έγινε κατά καιρούς τόσο βαθύ ώστε πήρε διαστάσεις εμφύλιου πολέμου
στα χρόνια του Διχασμού. Την εποχή των Νοεμβριανών η Αθήνα συγκλονίστηκε
από διαδηλώσεις, ενώ την επομένη της μάχης του Φιλοππάπου σφοδρές διώξεις
βενιζελικών εξαπολύθηκαν και πολλοί επώνυμοι συνελήφθησαν και διασύρθηκαν.
Από τις πιο εντυπωσιακές περιπτώσεις ήταν ο διασυρμός και η φυλάκιση του
Εμμανουήλ Μπενάκη, δημάρχου τότε Αθηναίων, εθνικού ευεργέτη, με την κατηγορία
ότι από το σπίτι του πυροβολούσαν συνωμότες. Το σπίτι του Ελευθέριου Βενιζέλου
καταστράφηκε, ενώ στο πεδίο του Άρεως στην Αθήνα αλλά και σε άλλες πόλεις
συντελέστηκε ένα εξαιρετικό γεγονός, το ανάθεμα του Βενιζέλου, ενδεικτικό
της πόλωσης.
Τα έντονα πολιτικά πάθη, η αντιπαλότητα βενιζελικών-αντιβενιζελικών δίνουν
τον τόνο στις κοινωνικές σχέσεις, συστήνουν έχθρες και φιλίες, πέρα από
τις διώξεις που υφίστανται διαδοχικά οι μεν από τους δε.
Στα πολιτικά πάθη συμμετέχουν όλοι, αφού ακόμα και της ρομβίας οι επιλογές,
"Του Αϊτού ο Γιος" αλλά και ο "Γιος του Ψηλορείτη",
ενθουσίαζαν ή εκνεύριζαν τα πλήθη και έφερναν τον ιδιοκτήτη της στην αστυνομία.
Το ίδιο συνέβαινε και με το ρεπερτόριο των επιθεωρήσεων, που προσάρμοζαν
τα έργα στην επικαιρότητα ή υφίσταντο τις απαγορεύσεις της λογοκρισίας,
στην περίπτωση που δε συμμορφώνονταν από μόνοι τους οι επιχειρηματίες.
Η επιστροφή των βενιζελικών στην εξουσία σήμανε νέο κύκλο αντεκδικήσεων
εις βάρος των βασιλοφρόνων. Πολωμένο ήταν και το κλίμα μέσα στο οποίο διεξήχθησαν
οι εκλογές του 1920.
Και μετά την Καταστροφή, η κατακραυγή για τη συμφορά οδήγησε σε καινούργιους
διχασμούς στην κοινωνική και πολιτική ζωή και η αναζήτηση ευθυνών οδήγησε
στη Δίκη των Εξ που με τη σειρά της επηρέασε το κοινωνικό κλίμα, ενώ και
η ίδια η παρουσία των προσφύγων θα προκαλέσει εντάσεις στις σχέσεις τους
με τους γηγενείς.
|
|