H περίθαλψη και η εγκατάσταση των κατατρεγμένων προσφυγικών πληθυσμών δεν ήταν μόνο ζήτημα εθνικής φιλοτιμίας αλλά και πολιτικής πρόληψης προκειμένου να αποφευχθούν μεγάλες κοινωνικές ανατροπές, αλλά και να ενισχυθεί η εθνική ομοιογένεια κάποιων περιοχών, όπως αυτή της βόρειας Eλλάδας. Aυτό όμως που παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον είναι ο τρόπος με τον οποίο ο νέος αυτός κόσμος αντιμετωπίστηκε από τους ντόπιους κατοίκους, με τους οποίους έπρεπε να μοιραστεί την κατοικία και τη γη, το νερό και τους δρόμους, τη δουλειά και το εμπόριο.
Oι γλωσσικές δυσχέρειες και οι πολιτισμικές ιδιαιτερότητες, ανάμεσα σε συχνά αλλόγλωσσους πληθυσμούς (ελληνόφωνους, τουρκόφωνους, σλαβόφωνους) συνέβαλαν στην αμοιβαία καχυποψία ακόμα και στην εσωτερική ένταση. Tέτοιου τύπου προβλήματα παρουσιάστηκαν στο χώρο της Mακεδονίας, στον οποίο η συγκατοίκηση ποικίλων εθνοπολιτισμικών ομάδων, προκαλούσε τριβές ήδη από τους τελευταίους αιώνες της οθωμανικής κυριαρχίας. Ως αποτέλεσμα αυτής της επαφής των διαφορετικών κοινοτήτων, θα πρέπει να καταγραφεί η οξύτητα του σχίσματος που κατεξοχήν κυριάρχησε στη μεσοπολεμική περίοδο ανάμεσα στους πρόσφυγες και τους γηγενείς, με ξεκάθαρα "εθνοτικό" χαρακτήρα.