H εκκλησιαστική αρχιτεκτονική στην Πρώιμη Bυζαντινή περίοδο
  Η εκκλησιαστική αρχιτεκτονική της Ιουστινιάνειας περίοδου χαρακτηρίζεται από τη σύζευξη συντηρητικών στοχείων με καινοτόμες εφαρμογές, οι οποίες προέκυψαν από συνεχείς πειραματισμούς. Η παραδοσιακή ξυλόστεγη βασιλική παρέμεινε μία δημοφιλής αρχιτεκτονική λύση μαζί με τα τρουλωτά οικοδομήματα. Οι τρούλοι άρχισαν να χρησιμοποιούνται τόσο στις βασιλικές όσο και στα περίκεντρα κτήρια. Οι πρώτες στέφονταν είτε με πολλαπλούς τρούλους είτε με ένα μεγάλο κεντρικό τρούλο. Η τοιχοποιία των μνημείων στις ακτές του Αιγαίου και την Ιταλία ήταν από πλίνθους (τούβλο) ή πλίνθους εναλλασσόμενες με σειρές από λίθο. Η τοιχοδομία με λαξευτούς λίθους ήταν διαδεδομένη στο εσωτερικό της Μικράς Ασίας, της Συρίας, της Παλαιστίνης και της Αιγύπτου.
  Οι τύποι ναών εξυπηρετούσαν ποικίλες λειτουργίες. Υπήρχαν ναοί για το εκκλησίασμα, μαρτύρια, επισκοπικές εκκλησίες και μοναστηριακοί ναοί (καθολικά). Τη χρήση και λειτουργία του κάθε είδους ναού δεν όριζε ούτε δέσμευε κάποιος συγκεκριμένος αρχιτεκτονικός τύπος. Η εκκλησία στους Πρώιμους Bυζαντινούς χρόνους χωριζόταν στο ιερό και στον κυρίως ναό, που προοριζόταν για τους κληρικούς, και στα πλάγια κλίτη για το εκκλησίασμα. Οι κατηχούμενοι, επομένως αβάπτιστοι, επιτρεπόταν να παρακολουθήσουν τη λειτουργία από το νάρθηκα και τα υπερώα. Μπροστά από το νάρθηκα υπήρχε συχνά ένας εξωνάρθηκας ή/και ένα αίθριο.
  Το ιερό, που αποτελούνταν από την αψίδα και μία ελαφρώς υπερυψωμένη εξέδρα που προεξείχε, οριοθετούνταν από το φράγμα . Η αγία τράπεζα βρισκόταν ακριβώς μπροστά στην αψίδα του ιερού, στην οποία εφάπτονταν περιμετρικά ομόκεντρα έδρανα για τους κληρικούς, το σύνθρονο. Στο κέντρο του βρισκόταν ο επισκοπικός θρόνος (καθέδρα). Ένας υπερυψωμένος διάδρομος (σολέα) συχνά συνέδεε το ιερό με τον άμβωνα στον κυρίως ναό. Ο άμβωνας ήταν μία μικρή υπερυψωμένη εξέδρα όπου ανέβαινε κανείς από μία ή δύο κλίμακες, και η οποία περιβαλλόταν με ανάγλυφα θωράκια, παρόμοια με αυτά του φράγματος του πρεσβυτερίου. Λείψανα αγίων τοποθετούνταν είτε σε μία κοιλότητα της αγίας τράπεζας είτε σε μια κρύπτη κάτω από αυτή. Οι κρύπτες ήταν συνήθως σταυρόσχημες και η πρόσβαση γινόταν από το ιερό μέσω στενής κλίμακας.