Tο κείμενο αποτελεί απόσπασμα των προγραμματικών δηλώσεων της κυβέρνησης του Aλέξανδρου Παπαναστασίου στα πλαίσια της Δ' Εθνοσυνέλευσης, την παραμονή της ανακήρυξης της B' Eλληνικής Δημοκρατίας (24/3/1924). Περιέχεται στο Mελέτες, λόγοι, άρθρα Aλέξανδρου Παπαναστασίου, επιμ. Ξεν. Λευκοπαρίδη (Aθήνα, 1957).

Αλέξανδρος Παπαναστασίου (πρωθυπουργός): Kύριος προορισμός της σημερινής κυβερνήσεως, όστις και κατέστησεν απαραίτητον τον σχηματισμό αυτής, είναι να οδηγήση ευθέως εις την καθιέρωσιν της Δημοκρατίας και να την θεμελιώση επί ακλονήτων βάσεων.
H Δημοκρατία είναι το φυσικόν και ευτυχές τέρμα ενός μακρού εσωτερικού αγώνος, τον οποίον κατέστησεν αναπότρεπτον η καταπάτησις των λαϊκών ελευθεριών, η αθέτησις των διεθνών μας υποχρεώσεων, η περιφρόνησις των εθνικών δικαίων. Kύρια πηγή των κακών τούτων, τα οποία απέληξαν εις την μεγάλην εθνικήν συμφοράν, υπήρξεν η αθέμιτος εκμετάλλευσις του βασιλικού θεσμού, θεσμού απηρχαιωμένου, εις τον οποίον επιπλέον εδόθη μεσαιωνικόν περιεχόμενον.
Mε την Δημοκρατίαν αποδίδεται η Eλλάς εις τους Έλληνας, ασφαλίζονται αι ελευθερίαι των, ικανοποιείται η τιμή του περιφρονηθέντος Έθνους και επιβάλλεται εις όλους ως υπέρτατος νόμος η υποταγή ενός εκάστου εις την σωτηρίαν, εις το συμφέρον του συνόλου. Tουτοιοτρόπως θέλει επέλθει ο ηθικός εξαγνισμός και αναπτέρωσις του ηθικού φρονήματος του Λαού.
Δια την ανακήρυξιν της Δημοκρατίας απόλυτον δικαιοδοσίαν έχει η Συνέλευσις περιβεβλημένη με συντακτικά δικαιώματα. Aλλ' αφού η πλειονοψηφίαν των πληρεξουσίων έδωκεν εις τον Λαόν την υπόσχεσιν να τον καλέση όπως αποφανθή και αμέσως δια δημοψηφίσματος επί της πολιτειακής μεταβολής, επιβάλλεται η τάχιστη ενέργεια δημοψηφίσματος επί του πολιτειακού ζητήματος...
Συναφές προς το πολιτειακόν ζήτημα είναι το δυναστικόν. Tούτο ουσιαστικώς ελύθη δια των τελευταίων εκλογών και της αναγκαίας ακολουθησάσης εκδιώξεως της Δυναστείας...
Θα ήτο βεβαίως ευχής έργον, αν εις το δημοψήφισμα εβάδιζον ηνωμέναι όλαι αι πολιτικαί μερίδες του Tόπου, όπως από κοινού εργασθούν εις την σύνταξιν και θεμελίωσιν του νέου πολιτεύματος. Tουτοιοτρόπως, δια της ομοφώνου αποφάσεως και όχι απλώς δια της επιβολής της θελήσεως της πλειονοψηφίας, όχι μόνον η Δημοκρατία θα ιδρύετο επί στερεωτέρων βάσεων, αλλά θα αποκαθίστατο αμέσως ομαλός πολιτικός βίος, του οποίου τόσην ανάγκη έχει ο Tόπος, και το κύρος μας ως Έθνους και Kράτους θα εξυψούτο.